Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Apicomplexa
31
zpokarmem,pochodzeniazwierzęcegolubzanieczyszczonymodchodamikota,
forminwazyjnychzawartychwcystach.Źródłemzarażeniajestrównieżkontakt
zkrwiązwierzątzarażonych,trofozoitybowiemczęstożyjąwleukocytach.
Podejrzewasiętakżemożliwośćzarażeniaprzeznaturalnewydaliny(mocz)
iwydzieliny(mleko,ślina).Ussakówłożyskowychpasożytmożeprzedostaćsię
zukładukrwionośnegociężarnejsamicydoukładukrwionośnegopłodu—taki
rodzajzarażenianazywasięzarażeniemśródmacicznym.
Pasożytwywołujeuludzitoksoplazmozęnabytąiwrodzoną(zarażenieprzez
łożysko).Toksoplazmozanabytajestgroźnąchorobąodzwierzęcą,czylizoonozą,
dlategodużyprocentzarażeniapasożytemnotujesięwśródpracownikówrzeźni.
Dorośliprzechodzączęstotoksoplazmozębezwyraźnychzmianpatologicznych,
jednakuciężarnychkobietmożeonapowodowaćporonienia.Toksoplazmoza
wrodzonajestgroźnadlapłodu,pasożytybowiemzakłócająprawidłowyrozwój
jegoróżnychnarządów,szczególnieukładunerwowego(np.możewystąpić
wodogłowie,upośledzeniewzroku).
Trofozoitymająkształtrogalikówowymiarachokoło15×3um(rys.13B).
Jedenbiegunciałajestzaokrąglony,adrugiostryiwtejczęściznajdujesię
kompleksapikalny.Owalnejądrojestpołożonewśrodkuciała.
Cyklrozwojowy.Wcieleżywicielitrofozoityodżywiająsięirozmnażają
bezpłciowowkomórkach.Pozniszczeniutreścikomórkitrofozoitymogąpozostać
wjejwnętrzu,abłonakomórkowazniszczonejkomórkipełnifunkcjęotoczki,
czylidawnakomórkażywicielaprzekształcasięwcystęzawierającąpasożyty.
Takiecystynazywasiępseudocystami.Pasożytprzechodziteżcyklrozwojowy
płciowy,dotychczasznanytylkoukota(rys.14);poszczególneetapytegocyklu
przebiegająpodobniejakupierwotniakówzrodzajuEimeria.Wrezultacie
powstajesporocystazesporozoitami.
Podrząd:krwinkowce—Haemosporina
Krwinkowcepasożytująwkomórkachmiąższuwątroby,śledzionyiwęzłów
chłonnychorazwkrwinkachczerwonychkręgowcówstałocieplnych.Cykl
rozwojowyprzechodząwdwóchżywicielach.
Uludziwywołująonechorobęzwanąmalarią—zimnicą,któranieleczona
kończysięśmierciąwwynikurozpaduerytrocytów.Wklimacierównikowym
ipodzwrotnikowymchorobatajestpospolita,wklimacieumiarkowanymwystępuje
rzadziej,awPolscesporadycznie.Obecnie,wzwiązkuzczęstymprzemieszczaniem
sięludności,zaczynastanowićproblemdlasłużbmedycznych.
Zarodziecruchliwy—Plasmodiumvivax.Pasożytczłowieka,wktórym
rozmnażasiętylkobezpłciowo,orazkomara,uktóregorozmnażasiępłciowo
ibezpłciowo.Przenoszeniepasożytównastępujewczasiepobieraniakrwi
ludzkiejprzezzarażonegokomarawidliszka(stwierdzono,żedotyczytotylko
samictegogatunku,samceniepobierająkrwi),którydorankiwpuszczaślinęze
sporozoitami.
