Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10KazimierzKorus
święty(Fajdros254B).[ś]Jeśliwnichtedyzwyciężąlepszestronyduszy,wiodącedo
porządnegożyciaidofilozofii,pędząwtedyobajżywotwszczęściuiwjedności,panu-
jąnadsobą-przyzwoici.Umieliwswojejduszyujarzmićto,wczymsięjejzłokryło,
awyzwolilito,wczymdzielność.Kiedypomrą,skrzydłaichponiosąwysoko;[ś]więk-
szegodobranadtoanirozsądekludzki,aniszałboskidaćczłowiekowiniezdoła(Fajdros
256B).
ZaczynamywięcodzmysłowegopięknaidążymydoPięknaabsolutnego.
WekstaziepoznajemyBoga,następujeosobowezNimzjednoczenie9.
WVIIliściePlatontłumaczysięadresatomprzesłania(341C),żedlategonie
wyłożyłnigdzieswychnajważniejszychpoglądówwformiedialektycznychwy-
wodów,n[bo]niesątorzeczydającesięująćwsłowa,takjakwiadomościzza-
kresuinnychnauk”(tłum.MariaMaykowska).Tumożemyjeszczedodać,że
zanajpoważniejszymit,któryzatracacharakterfikcjiliterackiej,przestajebyć
alegorycznąbaśnią,astajesięrodzajemorfickiegoczypitagorejskiegowtajem-
niczenia,uchodziopowiadaniekosmologicznewTimajosie10.
Wniosek.SposóbmyśleniaPlatona,którywswoimsystemieogarnąłwszyst-
kiefunkcjonującedojegoczasówsposobydochodzeniadoprawdy,możnamoim
zdaniemsprowadzićdodwóchdrógjejpoznania:rozumowej(lógo),zgodnej
ztradycjązaczynającąsięodfilozofówprzyrodyiParmenidesa,którączęsto
nazywasięnoetyczną,odgreckiegorzeczownikanóos-rozum,orazpozarozu-
mową(pozanoetyczną).TadrugajestzdaniemPlatonarównieskuteczna,ana-
wetbardziejsięgającasamejistotyPrawdy,bopoprzezpanowanienadsobą
(enkráteia),powściągliwość(sofrosýne)iotwartąnapiękno,szlachetnąmiłość
człowiekuzdatniaswedyspozycjeduchaiumysłudoprzyjęciawtajemniczenia
iboskiegonatchnienia.Dodajmy,żeówsposóbmyśleniaprzeszedłprzezśredni
platonizm,neoplatonizm,doszedłdoświętegoAugustyna11ipoprzezkolejnego
wielkiegofilozofa-świętegoTomaszazAkwinu,stałsięistotnączęściąkształ-
ceniahumanistóweuropejskich.
***
PrzedstawioneP.T.Czytelnikowipracemłodychpracownikównaukiskrząpo-
mysłami,umiejętnościądostrzeganiairozwiązywaniakwestii,anawetproble-
mówbadawczych.Wspólnymmianownikiemichwszystkichjestkonsekwentne
wskazywanieantycznychźródełjakoswoistegokluczaułatwiającegootwarcie
9
PodobnądrogęwskazywałzafascynowanyPlatonemjegoduchowyuczeńPlotyn,żyjący
wIIIw.poChr.,por.KazimierzKorus,2008,NarcyziPlotyn:odpięknakuPięknu,[w:]
ObliczeNarcyza:obecnośćautorawdziele,red.MariaCieśla-Korytowska,IwonaPu-
chalska,MagdalenaSiwiec,Kraków,s.9-21.
10
Por.I.Dąmbska,DwastudiaoPlatonie,op.cit.,s.33;H.Görgemanns,Platon,op.cit.,
s.68
11
Por.popularnonaukoweopracowanieKrzysztofaPawłowskiego2007,Misteriaifilozo-
fia.Misteryjneobliczefilozofiigreckiej,Lublin.
