Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Teoriewzrostuirozwojuspołeczno-gospodarczegowewspółczesnejekonomii
cesu.Rozwójwspółczesnegoświatarodziwieleniepokojów,konfliktówikryzysów.
Częstoźródełtychproblemówposzukujesięwnadmiernejeksploatacjiśrodowi-
skaprzyrodniczegoinieprzestrzeganiuprawnatury.Podejmowanewięcróżne
inicjatywy,przedsięwzięciaprodukcyjne,infrastrukturalneiedukacyjnezarówno
wskaliglobalnej,jakilokalnej,mającenaceluograniczenietegonegatywnego,
niekontrolowanegooddziaływanianaotoczeniesystemugospodarczego.Społe-
czeństwomusizdaćsobiesprawęztego,żenieżyjewświecie,którybędzietrwał
wnieskończoność,alewświecieskończonym,abliższaidalszaprzyszłośćzależy
odzdolnościradzeniasobiezmożliwościamiiograniczeniami.
Wkontekściepodstawowychizasadniczychproblemówwspółczesnegoświata
naplanpierwszywysuwasięproblematykaposzukiwaniatakichkoncepcjirozwo-
ju,któreuwzględniałybypotrzeby,ajednocześniegraniceiwielorakiezależności
międzyróżnymiczynnikami,mechanizmamiimożliwościamirozwoju.Koncepcję
harmonijnejrealizacjicelówekonomicznych,społecznych,środowiskowychihu-
manitarnychokreślasięmianemzrównoważonegorozwoju(rozważanianatente-
matzawartowrozdziale3).
Wewspółczesnymświeciemożnazaobserwowaćróżnicewpoziomierozwoju
gospodarczegokrajówinaukowcyzastanawiająsię,cojespowodowało.Przyczyn
zacofanialubsukcesudanegokrajuposzukiwaćmożnazarównowuwarunkowa-
niachhistorycznych,położeniugeograficznym,jakiwdostępiedoważnychgospo-
darczosurowców.Problemyteprzedmiotembadańwielunauk,wtymrównież
naukekonomicznych.Rozróżniająonepojęciaflrozwojugospodarczego”iflwzro-
stugospodarczego”,przyczymrozwójgospodarczyjakopojęcieszerszeobejmuje
wzrostgospodarczy(któryprezentujezmianyilościowewgospodarowaniu)oraz
wszelkiegorodzajuzmianyjakościoweistrukturalne,którewynikajązpostępucy-
wilizacyjnego4.Szerzejnatentematwpodrozdziale1.4.
Celemniniejszegorozdziałujestuporządkowanieisystematyzacjawiedzywza-
kresiewzrostuirozwojuspołeczno-gospodarczegoiczynnikówkształtującychte
procesy.Niejestzamierzeniemautorkirozstrzygnięciewszystkichkwestiidefini-
cyjnychpowyższychterminów,ajedyniewytyczeniepewnychkierunkówpopraw-
negoichujmowania.
1.1.Wzajemnerelacjewzrostuirozwojugospodarczego
Dążącdouszczegółowieniapojęćwzrostuirozwojugospodarczego,należyzwrócić
uwagęnaniezbytwyraźnągranicępomiędzytymidwiemakategoriamioraznato,
żeczęstostosujesiętepojęciazamienne,zarównowżyciugospodarczym,politycz-
nym,jakiwliteraturzenaukowej.Kategoriaflrozwój”wedługWielkiejEncyklopedii
PowszechnejPWNjestterminemużywanymconajmniejwdwóchróżnych,choćpo-
krewnychznaczeniach5:
4
M.Noga,Codecydujeorozwojugospodarczym,[w:]Wzrostgospodarczyainnowacje,podred.J.Kocha,
PolitechnikaWrocławska,Wrocław2008,s.5.
5
Wielkaencyklopediapowszechna,tom10,PWN,Warszawa1968,s.148.