Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Teoriewzrostuirozwojuspołeczno-gospodarczegowewspółczesnejekonomii
1.4.Globalizacjaawzrostgospodarczy
Obrazwspółczesnegoświata,oglądanyodstronyrozwojunaukiitechniki,wygląda
imponująco.Zakończeniewojnyw1945r.otworzyłoproceszmianpolitycznych,
ekonomicznychispołecznychnacałymświecie.PoopanowaniuskutkówIIwojny
światowejwEuropieiwAzjiświatrozwiniętywkroczyłnadrogęszybkiegorozwo-
juprzemysłowego,któremutowarzyszyłarewolucjanaukowo-techniczna.Dalszy
rozwójwkierunkuspołeczeństwainformacyjnegotodominującymotywdzisiej-
szegoświata.Wielkąprzeszkodągeopolitycznąwrozwojuświatapowojniebyłpo-
działnadwarywalizującezesobąsystemy:kapitalistycznyisocjalistyczny.Efektem
tegopodziałustałasięflzimnawojna”,którazezmiennymnatężeniemtrwałaprzez
kilkadziesięcioleci,powodującpoobustronachprzeznaczanieogromnychśrodków
finansowychnawyścigzbrojeń.UpadekirozpadZwiązkuRadzieckiegowlatach
90.XXw.stałsięwielkimwydarzeniemświatowymzmieniającymbiegwydarzeń79.
Wostatnichdekadachubiegłegowiekunastąpiłaznacznaintensyfikacjawza-
jemnychinterakcji,zacieraniesiębariergeograficznychwprzepływachkapitału,
towarów,usług,technologii,informacjiiideologii.Zjawiskatepozwoliłynawpro-
wadzeniegospodarkiświatowejwfazęglobalizacji,zapewniającejswobodęprze-
pływukapitałuigłoszącejpowszechnąliberalizacjehandlu.Pojawiłosięoczekiwa-
niezmianynalepsze,przyczyniającsiędoogólnegoprzyspieszeniarozwoju.
Podstawowymisiłaminapędowymiprocesuglobalizacjistająsięwspółcześnie
przedewszystkim:własnadynamikarynkówipowstanieprzedsiębiorstwtransna-
rodowych,tw.korporacjitransnarodowych,nowetechnologieprowadzącedoroz-
wojunowych,globalnychsieciwytwórczych,rozwójmiędzynarodowychrynków
finansowych,rewolucjawzakresiedotychczasowychmetodkomunikacjiizarzą-
dzania–przejściedospołeczeństwainformacyjnego,warunkipolityczneniezbędne
dorozwojuglobalizacji–wyznaczaneprzedewszystkimprzezMiędzynarodowy
FunduszWalutowy,ŚwiatowąOrganizacjęHandlu,OECDczyBankŚwiatowy.
Zmieniasięrównieżrolamniejszychpaństwnarodowych80.Zdaniemautorkiroz-
wójtransportuprzyczyniasięwznacznejmierzedopogłębianiatychprocesów.
WedługJ.Stiglitaglobalizacjaniejestczymśobcymwgospodarcerynkowej,ale
wynikawłaśniezjejpodstawowychmechanizmów,zwłaszczakonkurencji.Jego
zdaniemglobalizacjajestwistocieściślejsząintegracjąpaństworazludzinaświecie,
spowodowanąogromnąredukcjąkosztówtransportuitelekomunikacjiorazznie-
sieniemsztucznychbarierwprzepływiedóbr,usług,kapitału,wiedzyiwmniej-
szymstopniuludzizkrajudokraju81.Globalizacjęstymulująwyraźnietransnaro-
dowekorporacje,któreprzemieszczająprzezgranicenietylkokapitałitowary,ale
teżtechnologieiinnowacje82.
79
Szerzejzob.:Z.Sadowski,Wposzukiwaniudrogirozwoju:myślioprzyszłościświataiPolski,PANflKo-
mitetPrognozPolska2000Plus”,Warszawa2006,s.15.
80
E.Kośmiński,Zrównoważonyrozwójwwarunkachglobalizacjigospodarki,Wyd.EkonomiaiŚrodowi-
sko,Białystok2001,s.29.
81
J.E.Stiglit,Globalizacja,PWN,Warszawa2004,s.26.
82
Obecnieoceniasię,żenacałymświeciefunkcjonujeblisko65tysięcykorporacjimiędzynarodowych,
ztymżetendencjajestrosnąca.Szacujesię,żeokoło350transnarodowychkoncernówwytwarzajedną
