Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mechanizmyiźródławzrostugospodarczegonaświecie
1.3.Mechanizmyiźródławzrostugospodarczegonaświecie
29
Rozwójwspółczesnejteoriiwzrostugospodarczegorozpocząłsięodrozszerzenia
popytowegomodelumnożnikaKeynesaorazmodeluIS-LMHicksaopodażowe
efektyrealizowanychnakładówinwestycyjnych.Keynesistowskiemodeleszczegól-
niesilnieakcentowałyniedopasowaniepopytowejipodażowejstronygospodarki
orazanalizowaływarunki,wktórychgospodarkimogąsięrozwijaćprzypełnym
wykorzystaniuistniejącychwnichmocyprodukcyjnych.Neoklasycznemode-
lewzrostugospodarczegoopierająsięnazałożeniachstałychefektówskalifunk-
cjiprodukcjiiwykazują,żeprzyelastycznymwspółczynnikukapitałochłonności
możliwyjeststabilnywzrostgospodarczybezzagrożeniaflostrzemnoża”.Modele
realnegocyklukoniunkturalnegopróbująnatomiastpołączyćneoklasycznąteorię
wzrostu,opartąnamodeluSolowa,zcyklemkoniunkturalnymnagrunciemodelu
nawiązującegodokoncepcjirównowagiogólnejWalrasa,podczasgdymodeleteorii
wzrostuendogenicznegoodrzucająneoklasycznezałożenieostałychefektachska-
liwynikającychzakumulacjiwiedzynaukowo-technicznejlubkapitałuludzkiego.
Modeleteendogenizująprocespostęputechnicznegoistopęoszczędności64.
FormułowanieteoriiwzrostugospodarczegopomodeluSolowawynikazpo-
trzebyodnalezieniaźródełwzrostuproduktywnościczynnikówpozwalającychna
rozwójgospodarczy.Badaczepróbująodpowiedziećnapytania,cowypełniaresztę
Solowa,jakajestrolatechnologiiijakwformalnysposóbująćniewyjaśnioneprzez
modelSolowazjawiskopostęputechnologicznego.
Wyjaśnienieprzyczynobserwowanegowspółcześniezróżnicowaniapoziomu
rozwojuświatamafundamentalneznaczeniedlanadaniawłaściwegokształtupo-
litycegospodarczejposzczególnychpaństw,atymsamymwsparciaichrozwoju65.
Gospodarkakażdegokrajumasobiewłaściwypotencjałwzrostu,któregotempo
zależyodróżnychczynnikówobiektywnychisubiektywnych66.Dotychpierwszych
zaliczasięstanzasobównaturalnych,położeniegeograficzne,potencjałdemogra-
ficzny,mentalnośćspołeczeństwaijużosiągniętypoziomrozwojugospodarczego.
Toonedeterminująwielkośćowegopotencjałuwzrostu,któryzależyteżodczynni-
64
T.Tokarski,Determinantywzrostugospodarczegowwarunkachstałychefektówskali,Monografie,rozpra-
wy,raporty,opracowania,KatedraEkonomiiUŁ,Łódź2001,s.133.
65
Wbadaniachempirycznychnadzagadnieniamiwzrostugospodarczegotestowanesązarównoteo-
retycznemodelewzrostu,jakimodeleregresji,wktórychzmiennymiobjaśniającymisąróżneczynniki
uznanezaistotnedlawzrostugospodarczego.Zuwaginazłożonośćprocesuwzrostugospodarczego
listatychczynnikówjestdługa.Branesąpoduwagęzarównoczynnikibezpośrednie,jakipośredniood-
działującenawzrostgospodarczy,poprzezkształtowaniewarunkówsprzyjającychwzrostowiprodukcji.
Wbadaniuczynnikówwzrostukrajówpostsocjalistycznychobejmującym27krajówEuropyŚrodkowo-
-WschodniejiWspólnotyNiepodległychPaństw(WNP)wokresie1990–2003,przeprowadzonymprzez
Z.Matkowskiego,najlepszeobjaśnienieróżnicwtempiewzrostugospodarczegodałmodelzpięcioma
zmiennymiobjaśniającymi:1)początkowypoziomPKBpercapita,2)wzrosteksportu,3)napływinwesty-
cjizagranicznych,4)stopaakumulacji,5)postępyreformsystemowych.Modeltenwyjaśniałponad60%
różnicwtempiewzrostugospodarczegokrajówprzechodzącychtransformację.Szerzejnatemattego
badaniazob.:Z.Matkowski,EconomicGrowthfactors,[w:]NewEurope:ReportonTransformation,podred.
D.K.Rosatiego,InstituteforEksternStudiem,Warsaw2005,s.88-93.
66
B.Jeliński,Skandynawskimodelspołecznejgospodarkirynkowej(przypadekNorwegii),htp://www.pte.pl/
pliki/2/12/Skandynawski%20model%20spolecznej%20gospodarki%20rynkowej.doc(2.02.2011).
