Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Międzyopozycjąaretorykąpartyjną…
sięnierównawalkaointerpretacjęgeopolitycznegoikulturowo-geograficznego
kształtuEuropy7.
Elitypartyjne,opłacaniprzezpaństwoautorzyorazniezależniintelektualiści
konkurowalizesobąwwyznaczaniuswoimspołeczeństwommiejscanakon-
tynencieeuropejskim.Wypracowywalipoglądynatematdobrejpolityki,spra-
wiedliwegospołeczeństwaoraztrwałegopokoju.WnarracjioEuropietworzyli
cywilizacyjnekanonywartościorazmapykognitywne.Uczestnicytychdebat
formułowalipropozycjetożsamościeuropejskiejorazwytyczalidrogidozjed-
noczeniakontynentu.Niektóreznichnigdyniezostaływykorzystane,inne
natomiastprowadziłydotego,conastąpiłopo1989r.
Myślprzewodniaipytaniabadawcze
Celemniniejszegostudiumjestzbadanie,jakwdyktaturachsocjalistycznych
opowiadanoipisanooEuropie.Zawieraonoporównawcząrekonstrukcjęnar-
racjioEuropie.Wcentrumuwagiznajdujesięewolucjaowychnarracjioraz
rywalizacjawsferzeichinterpretacji.Pracaanalizujeznaczenia,jakiepoję-
ciuEuropyprzypisywaliwswoichnarracjachróżniaktorzy.Obejmujetakże
ówczesneopisygeograficznychgranicEuropyorazkulturowejkanonizacji
wartościeuropejskich.Ponadtowstudiumpadapytanieoto,ktozapomocą
narracjioEuropiepodejmowałpróbygeopolitycznegobądźkulturowegookreś-
leniaswojegowniejmiejsca.Jesttopytanieolegitymizującefunkcjenarra-
cjioiodwołańdoEuropy.Obrazudopełniapytanieoto,zjakąEuropąutoż-
samiająsięautorzyprzywoływanychwypowiedzi,aodjakiejsiędystansują.
MatozwiązekzpytaniemoDkonstytuującegoInnego”,czylionegatywnebądź
pozytywneodmiennewizerunkiEuropy.
Kolejnepytaniaprzewodniepracydotycząkontekstu,wjakimtoczysię
dyskursnatematnarracjioEuropie,orazczynnikówstrukturalnych,które
tenarracjekształtowały.Odcisnęłynaniejswojepiętnozbiorowewyobrażenia
osobieorazówczesnetradycje,określonegrupowo,narodowoalboregional-
nie.TożsamościnarodoweczęstobudowanowodniesieniudoEuropy,przy-
pisującwłasnemunarodowiatrybuteuropejskości.Jednocześnie-zwłaszcza
politycznyzapisanyjestwkonstytucjinp.jakoDprzewodniarola”.Atakżewktórejistnieje
dualizminstytucjipartyjnychipaństwowych,akapitałwytwórczywznacznymstopniuzostał
upaństwowiony.Pojęciesocjalizmuwybranowceluwprowdzeniarozróżnieniaodkomunizmu
jakowizjispołeczeństwa,któraprzezpartiekomunistyczneniezostałanigdywprowadzona
wżycie,iwdużymstopniuodpowiadaonopojęciuDrealnegosocjalizmu”.ZwrotDdogma-
tyczniekomunistyczny”jestużywanywceluwyraźnegozaznaczeniaróżnicywstosunku
dopragmatycznegodziałaniaelitpartyjnychorazkomunizmureformowanegoreprezentowa-
negoprzezruchyopozycyjne.
7G.Thum,„Europa”imOstblock.WeißeFleckeninderGeschichtedereuropäischenIntegration,
DZeithistorischeForschungen”2004,nr1(3),s.379-395.
