Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
1.Międzyopozycjąaretorykąpartyjną…
WizjeEuropykrążącewśrodowiskachopozycyjnychwblokuwschodnim
odznaczałysiędużąutopijnością.Ponieważspołeczeństwaśrodkowoeuropejskie
zostaływykluczonezopartegonapragmatycznymmyśleniujednoczeniuEuropy
Zachodniej,publicyścidziałającywpodziemiuzaczęlimyślećozjednoczeniu
narodóweuropejskichniezależnieodbieżącejpolityki.Nonkonformistyczni
publicyściśrodkowoeuropejscyzajmującysięEuropąnieuważalisiebiezapoli-
tykówbądźpośredników,leczzawizjonerów.IchnarracjeoEuropiebyłynie-
kiedyodważniejszeodpublicystykizachodnioeuropejskiej,któratowarzyszyła
posuwającymsiępowoliposzukiwaniomnajmniejszychwspólnychmianow-
nikówdlaintegracjiEuropyZachodniej.RefleksjenatematDmiejscaPolski
wEuropie”,debatanadśrodkowoeuropejskąkulturąbądźniezależnezaanga-
żowaniewDodprężenieoddołu”poprzezformułowaniepostulatówstworzenia
trzeciejdrogimiędzyWschodemiZachodemorazmiędzysocjalizmemikapi-
talizmemniemieściłysięwgranicachtego,comożnabyłosobiewyobrazić
wstosunkachdyplomatycznychmiędzyWschodemiZachodem.
Wobecpogłębiającegosiękryzysugospodarczegoilegitymizacyjnegowładzy
socjalistycznejrównieżjejelitykierowniczeobierałynowykierunek.Wprawdzie
trzymałysięoneramnakreślonychprzezKBWE,lecznawetoficjalniautorzy,
odwołującsiędoEuropywidzianejprzezpryzmatKBWE,porzucalibipolarną
perspektywępodziałuWschód-Zachód.NawiązywaniedoEuropyłączącej
kontynentbyłowspólnedlapublicystykioficjalnejinieoficjalnej.Różnicepole-
gałynasposobachinterpretowaniapojęciaEuropy.Wrazzpodejmowanymi
przezpublicystówdziałającychpozaoficjalnymobiegiempróbamiDoddolnego”
przezwyciężaniagranicnarodowychipraktykowaniaobywatelskościwcodzien-
nychkontaktachpowstawałonapięciemiędzyichdziałaniamianarodowo-
-komunistycznąpraktykąsprawowaniawładzy.Partiekomunistyczneusiłowały
zapomocąpropagandowychnarracjioEuropielegitymizowaćswojąwładzę,
którąpodznakiemzapytaniastawiałycorazwiększapopularnośćiakceptacja
dlanarracjioEuropieprezentowanychprzezaktorówniezależnych.
Sposóbbadaniaimetoda:pluralistycznenarracjeoEuropie,
pluralistycznespołeczeństwa
OEuropieopowiadasię,kreślącwizjejejkulturowegoipolitycznegokształtu.
PopularnośćodwołańdoEuropyorazdużypotencjałskojarzeniowytegopojęcia
wtymmająprzyczynę,żewrazzupływemczasuEuropajestciąglenanowo
wynajdywanaiopowiadana
21
.Spełniaonafunkcjęekranu,naktórymwyświetla
sięrozmaiteiluzje,ideałyiutopie,mimożewzasadzienigdyniestworzono
powszechnieakceptowalnegopojęciaEuropy.Wielościwyobrażeńodpowiada
21R.Petri,Europa?EinZitatensystem,DComparativ”2004,nr3(14),s.15-49,zwłaszcza
s.16-17.
