Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Tytułemwstępu
lukikomunikacyjno-percepcyjnej,którejpo1989r.zdawanosięniedostrze-
gać.Wdyskursiezarównospołecznym,jakinaukowymdominowaływówczas
praceodnoszącesięalbodookresusprzed1945r.,kiedytoEuropaŚrodkowo-
-Wschodniabyłaaktywnymuczestnikiemogólnoeuropejskichplanówzjednocze-
niakontynentu,alboteżafirmatywnedeklaracjezorientowanenaprzyszłość2.
ProjektbadawczypodkierownictwemJoségoM.Faralda,doktóregowkrótce
dołączyładwójkadoktorantów:ChristianDomnitziPaulinaGulińska-Jurgiel,
obrałinnąmetodę.CzasowakorelacjastartuprojektuirozszerzeniaUnii
Europejskiejmiałatylkowymiarsymboliczny;badanianielegitymizowałyroz-
szerzeniawżadensposób.Ichcelembyławnikliwakulturowo-historycznaana-
lizawyobrażeńdotyczącychEuropywjejśrodkowo-wschodniejczęściodokresu
powojniapotransformacjęlat1989/1991
3
.Podogólnymtytułemprojektukryła
sięjednakwrażliwośćnazróżnicowanenarodowonarracje,odbiegająceodofi-
cjalniejednomyślnegopolitycznegoprzekazu.Obejmującyniemalpięćdekad
okreszostałpodzielonychronologicznienamniejszeetapy:1)powojnieiokres
lat50.,2)lata60.i70.domomentupodpisaniaAktukońcowegoKonferencji
BezpieczeństwaiWspółpracywEuropie,3)okresoddrugiejpołowylat70.
ilata80.,ażpoprzełompolitycznyw1989r.Byłtopodziałponiekądumowny,
gdyżwkażdymzprojektówobecnebyłyzarównoodniesieniadowcześniej-
szegochronologicznieokresu,jakiprocesów,którenastąpiłypóźniej.Swoje
uzasadnienieznajdowałonjednaknapłaszczyźnieempirycznej.Wtymkontekś-
cienależypodkreślićdwaaspekty.PopierwszeDEuropa”odpoczątkuniebyła
traktowanajakopojęcienormatywne.Jegoatrakcyjnośćkryłasięwdefinicyjnej
pojemności.WkonsekwencjibadanieDEuropy”obejmowałowszelkiewyrażane
izwiązanezniąskojarzenia,czytonapłaszczyźniepolitycznej,administracyjnej,
czykulturowej.IchdyskursywnośćujętabyławkategoriachDaktówperforma-
tywnych”,czylikolektywnychipowracającychnaprzestrzenidziejówEuropy
dyskursów,koncentrującychsięwdrugiejpołowieXXw.szczególnieinten-
sywniewokółznaczeniowejkategoriiDtożsamości”4.Podrugie,równieistotny
2Abstrahującodnielicznychtekstów,np.EvropaoćimaČechů,red.E.Hahnová,Praga1997;
J.Wüstenhagen,„BlickdurchdenVorhang”:dieSBZ/DDRunddieIntegrationWesteuropas(1946–
1972),Baden-Baden2001,dominowałanarracjaodbudowująca/stwarzającatożsamośćzjedno-
czonejpo1989r.Europy.Natymtlewyróżniająsiędwiepublikacje,którerównolegledostartu
wyżejopisywanegoprojektupotraktowałytematwszerszymujęciuhistorycznym,włączając
doniegoobszernąanalizębazyźródłowej:EuropasPlatzinPolen.PolnischeEuropa-Konzeptionen
vomMittelalterbiszumEU-Beitritt,red.C.Kraft,K.Steffen,Osnabrück2007iPolendenktEuropa.
PolitischeTexteauszweiJahrhunderten,red.P.O.Loew,FrankfurtamMain2004.
3Por.J.M.Faraldo,Einleitung:EuropavorstellungenimOstblock.ZwischenAneignungundAbleh-
nung,[w:]EuropaimOstblock.VorstellungenundDiskurse(1945–1991)/EuropeintheEasternBloc.
ImaginationsandDiscourses(1945–1991),red.J.M.Faraldo,P
.Gulińska-Jurgiel,Ch.Domnitz,
Köln2008,s.11-21,zwłaszczas.12.
4Por.W
.Schmale,„DieEuropäizitätOstmitteleuropas”,DJahrbuchfürEuropäischeGeschichte”
2003,nr4,s.188-214,zwłaszczas.203.Por.takżeW
.Schmale,GeschichteEuropas,Wien2000,
szczególnierozdziałDEuropadefinieren.Washeißt)GeschichteEuropas(?”,s.11-17.
