Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
postawężyciową,doktrynęfilozoficzno-religijną,anawetsamozagroże-
nieśrodowiskaludzkiego(„ekologiadajesięnamweznaki”);słowatego
używasięwceluokreśleniasposobużyciagatunków(„ekologiapająka
krzyżaka”)isposobuprodukowaniaróżnychprzedmiotów(„ekologiczny
papiertoaletowy”).Możnaprzypuszczać,żewswoimpierwotnymzna-
czeniusłowo„ekologia”używanejestnajrzadziej.Niemanatożadnej
rady.Żywyjęzykmaswojeprawa,apróbyprzywracaniawyrazomich
pierwotnychznaczeńtowalkazwiatrakami.Whistoriinaukimamywiele
przykładówwyemancypowaniasiępewnychpojęćpoprzezniewielkie,lecz
dobitnezmianymorfologiczneoznaczającychjeterminów;dziękitemu
niemylinamsięastrologiazastronomią,achemiazalchemią.Zanimktoś
wynajdzienowesłowo,oznaczającetenaspektbiologii—eksperymentalnej
naukiprzyrodniczej—któraparasiębadaniemwzajemnychzwiązków
międzyorganizmami,lubinaczej:zjawiskiemżyciaobserwowanymwskali
szerszejniżżyciepojedynczychosobników—musimyzakażdymrazem
precyzować,ojakąekologięnamchodzi.
Przedewszystkimkoniecznietrzebadokonaćodróżnieniaekologiiod
ochronyśrodowiska.Pierwszajestnaukąprzyrodniczązajmującąsięzja-
wiskamitrwającyminaZiemiodkilkumiliardówlat,dotyczącymiwszyst-
kichformżycia:odbakteriipoorangutany,dlaktórejHomosapiensjest
tylkojednymzgatunków(prawda,żedosyćwyjątkowym).Ochronaśro-
dowiskanatomiasttopraktycznadziałalnośćludzi,jednazgałęzitechniki;
jakwszystkieprzejawycywilizacji,ochronaśrodowiskadotyczyprzede
wszystkimczłowieka.Starasię—jakkażdatechnika—kształtowaćwarun-
kinaszegożyciawsposób,jakiwdanejchwiliwydajenamsiępożądany.
Wykorzystujewtymceludorobek,aczasemtakżenarzędziawielunauk
eksperymentalnych—wtymrównieżekologii(obateobszaryspotykająsię
zapośrednictwemnaukstosowanych—ryc.1.1).Dokonującrozróżnienia
ochronyśrodowiskaiekologii,możnaprzywołaćanalogięzmedycynąifi-
zjologią:tapierwszajestdziałalnościąpraktyczną,drugazaś—dziedziną
biologii.Takjakniemożnasobiewyobrazićskutecznejmedycyny,która
nieopierałabysięnawynikachbadańfizjologii—takochronaśrodowiska
niemożesięobejśćbezdorobkunaukowegoekologii.Iodwrotnie,takjak
praktykalekarskainspirujebadaniapodstawowewzakresiefizjologii,tak
działalnośćpraktycznawzakresieochronyśrodowiskawywierawpływna
kierunkibadańpodstawowychwekologii.Analogiarozciągasięjeszcze
dalej:nieuctwoiciemnota,odejścieodpoprawnejmetodologiilubutrata
zaufaniadodorobkunaukeksperymentalnychmająpodobneskutkiwme-
dycynieiwochronieśrodowiska:pojawiająsięznachorstwo,magiaiza-
bobony—bezskutecznepaliatywywrodzajuróżnychodmian„medycyny
alternatywnej”i„ekologiigłębokiej”,działalnośćprzeciwszczepieniom
izwalczanieGMO.
Stwierdzenie,żeochronaśrodowiskawodróżnieniuodekologiiniejest
eksperymentalnąnaukąprzyrodniczą—wżadnejmierzenieoznacza,że
1.3.Ekologiawspółczesna
13
