Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RodzinaidzieciństwowWarszawie
pełniinteligencja.ZbigniewKruszewskizapamiętałjejsłowa:fimy
reprezentujemynaródiodpowiadamyzanaródimymusimynadać
narodowikierunek.Taknaswychowywała,wbijałanamdogłowy,że
jesteśmyodpowiedzialni.Imówiła,żenajważniejszajestoczywiście
rodzina,aletaksamonaród”.30Równocześniejednakdalekabyłaod
skrajnegonacjonalizmu,którydyskryminowałbyinnegrupyetnicz-
ne.Podtymwzględemdużywpływnajejpoglądymiałowychowanie
wduchuesperanckim,wktórymhołdowanoideibraterstwamiędzy
narodami.ZbigniewKruszewskiwychowanyzostałponadtowkulcie
dziadkaGrabowskiego,który–jakutrzymywałamatka–poświęcił
swojepieniądzeiswojeżycienaksiążkiesperanckie,finastworzenie
czegoświelkiego,wychodzącegopozaPolskę.Łączyłosiętozwiarą,
żePolska,zktórejpowstałoesperantomożenadaćtąideądopew-
negostopniakurscałemuświatu.Boesperantomiałobyćjęzykiem
uniwersalnym”.31
Wprowadzonychnatentematrozmowachrodzinnychmatkare-
prezentowałazazwyczajstanowiskobardziejideowe,babcianato-
miastraczejrealistyczne.Taostatniapodkreślałaczęsto,żegdyby
dziadekGrabowskinieumarłtakwcześnie,byłbybardzorozczaro-
wanyrozwojemsytuacjiwzwiązkuzideąesperantoizapewnenie
mógłbysięłatwopogodzićzfaktem,żetoangielskistałsięuniwer-
salnymjęzykiemitojużprzedwybuchemdrugiejwojnyświatowej.
Zkoleiwstosunkudoreligiibabciazdawałasiębyćbardziejtrady-
cjonalistkąiregularniepraktykującąkatoliczką.Matkazkoleimiała
doreligiistosunekniecowybiórczy.Namszeświętechodziłaodczasu
doczasu,głównienakazaniadokapucynów,zktórychmogławynieść
wartościowetreści,wprzeciwnymraziebyłotodlaniejstratączasu.
Obydwusynówposłaładopierwszejkomuniiświętej,wkwestiibierz-
mowaniakilkunastoletnichłopcymielisamipodjąćdecyzję.Zbyszek
zdecydowałsięprzystąpićdobierzmowaniawybierającimięAntoni
naczęśćdziadka,comatkęwyraźnieucieszyło.Zuroczystościzacho-
wałwpamięcijednakjedyniefaktrytuału,wktórymbiskuplekko
uderzabierzmowanegowpoliczek,comiałosymbolizowaćpocału-
nekpokoju.32Wróciwszydodomuopowiadałmatcezbulwersowany
otakimrodzajuobrzędureligijnego,ataprzyjęłajegoopowieśćzdu-
żymrozbawieniem.
30Wywiad3,s.32.
31Wywiad3,s.32in.
32Obecnieniekontynuujesiętakiejpraktykiwkościelerzymskokatolickim.Ten
gestzostałzastąpionydialogiembiskupazbierzmowanym:nasłowafiPokójzTobą”
bierzmowanyodpowiadafiIzduchemtwoim”.Por.Katechizmkościołakatolickiego,
http://liturgia.wiara.pl/doc/420734.Co-koniecznie-trzeba-wiedziec-o-bierzmowaniu
38
