Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GenerałJanNepomucenUmiński(1778-1851)…
stateczniezasadużyciawbojupiechotyiartylerii,orazkorelacjiichdziałań
zkawalerią.Gwałtownycharakterpowodował,żewtrakciewalkiuUmiń-
skiegoΠpodjąćmyśliwykonaćbyłodziełemjednejchwili”
.Nadawałsięnajle-
piejnadowódcęawangardy,zwłaszczawdziałaniachpościgowych.Doceniał
rolęiznaczeniewojnypodjazdowej.Doskonalejąprowadził.Obronapozycji
niebyłajegodomeną.Ostrościąisurowościąnieprzysparzałsobiezwolenni-
ków.Zaliczałsiędogronawyższychdowódców,którzypopieralipowstanie10.
23
J.N.Umińskiemuniemożnaodmówićzaangażowania,szczeregopatrio-
tyzmuiosobistejodwagi.Nieulegateżjednakwątpliwości,żeodczasów
napoleońskichwlokłasięzanimopiniaczłowiekaniezdyscyplinowanego
iniewiarygodnegofinansowo.Kłopotytepogłębiłysięnaemigracji,gdzieje-
dynymregularnymźródłemdochodówwiększościuchodźcówstałysięco-
miesięcznezapomogirządówfrancuskiegolubangielskiego.Nawykłemudo
życianawyższejstopieiuwielbiającemuhazardgenerałowipieniądzetenie
wystarczały,toteżzacząłuzupełniaćswójbudżetkolejnymipożyczkami.Nie-
spłacanieichskutkowałocorazdalejidącymiiprzykrymikonsekwencjami.
Omawiającje,skupięsięnaangielskimetapieżyciaJ.N.Umińskiego,zgodnie
zwcześniejszązapowiedziąpróbującocenić,wjakisposóbwpływałyonena
jegowizerunekiaktywnośćpubliczną.
Wielewskazujenato,żejużsamwyjazddoAngliibyłdlaJ.N.Umińskiego
nietylkopolityczną,aleiprywatnąkoniecznością.Jakbowiempoddatą
15kwietnia1834r.notowałwdziennikuKarolBoromeuszHoffman,generał
ΠtakzabrnąłwdługiwParyżu,żejużgościgaćzaczętoibyłobysięskończy-
łoniebardzozaszczytnie,gdyby[ł]nieumknąłzagranicę”11.Podrugiejstro-
nieKanałuLaMancheszybkodopadłajednakJ.N.Umińskiegorzeczywistość
idokładnie22sierpnia1834r.generałporazpierwszyzapoznałsięzangiel-
skąinstytucjąwięzieniazadługi.Osadzonywnimnakrótkowniejasnych
okolicznościach,wyszedłnawolnośćdziękipomocydwóchbrytyjskichprzy-
jaciółsprawypolskiej,deputowanychdoIzbyGmin,RobertaCutlaraFergus-
sonailordaDudleyaCouttsaStuarta.Bezwiększegorozgłosuwyłożylioni
sumęniezbędnądlaspłaceniapilnychzobowiązańgenerała,któryodzyskał
swobodędziałania12.
10T
.Strzeżek,ΠPrzypadkowekrwawezdarzenie”powstanialistopadowego-bitwapod
Liwem14-15kwietnia1831roku,ΠEchaPrzeszłości”2012,t.13,s.167;cf.idem,Kawale-
riaKrólestwaPolskiegowpowstaniulistopadowym-mobilizacjaipodstawyfunkcjonowania
wwojnie,Olsztyn2006,s.381,389.
11K.B.Hoffman,Pamiętnikzemigracji,oprac.E.H.Nieciowa,ΠRocznikBibliotekiPAN
wKrakowie”1966,R.12,s.281.
12Vide:K.LachSzyrmadoH.Błotnickiego,Londyn22VIIIi16IX1834,rkpsBiblioteki
CzartoryskichwKrakowie(dalej:BCK),sygn.5522III,s.545,595.
