Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Karierawoptyceprywatności-wprowadzenie
9
nych3.Przyjętaperspektywabadawczazmieniazakresznaczeniowypojęcia
Πkariera”
.Możemyjąwiązaćzarównozwartościamidotyczącymiżyciazawo-
dowego(karierazawodowa),jakipozazawodowego(karierażyciowa).Jest
onapowiązanazkierunkiemdziałaniajednostkiigrupy,zustaleniemstanu
początkowego-punktustartu,ikońcowego-mety,zezmianamimaterial-
nymi,mentalnościowymi,psychologicznymi,pozycjiwhierarchiispołecznej,
jakiedokonująsięwprzeciąguludzkiegożycia.Różnekontekstyludzkiejak-
tywnościizachodzącepomiędzywyznaczonymipunktamifakty(cowprzy-
padkubiografiibędziewiązałosięzdatamigranicznymiżycia)możnawuję-
ciuholistycznymokreślićmianemkariery.Pojęcietowiążesięzmobilnością,
zmiennościąról,rozwojem,wyborem,aktywnością.Karieraniejesttożsama
zsukcesem,niejesttowyłącznieruchpionowy-torównieżruchpoziomy
-zmiennośćwprzestrzeniirodzajachaktywności.Karieradotyczywielora-
kichkontekstówżyciakażdegoczłowieka,zaśwspólnąpłaszczyznąsąwar-
tościwyznaczającekierunekdziałania,którepozwalająokreślićznaczenie
pewnychfaktówdlajednostki.Jestunikatowąsekwencjązawodówistano-
wisk,wartościorazrólodgrywanychprzezjednostkęwciągujejżycia4.Czy
jednakmożemymówićokarierzewXIXw.wsensiedzisiejszegorozumienia
tegopojęcia?JakXIX-wieczniPolacypostrzegaliirozumielitentermin?Czy
dlakażdejwarstwyigrupyspołecznejposiadałontakisamwymiar?
EtymologiasłowaΠkariera”możepomóćwwyjaśnieniuzmiennościtego
pojęcianaprzestrzenidziejów.Wswojejpierwotnejwersjioznaczałoono
przedewszystkimszybkość,przemieszczaniesięlubmiejscewyścigu.Wję-
zykufrancuskimcarierreoznaczatorwyścigowylubszybkibieg,wjęzyku
łacińskim(via)carrariaoznaczałodrogędlawozów,zaśwjęzykuangielskim
słowocareeroznaczałotrasękońskichwyścigów5.Wjęzykupolskimsłowo
Πkariera”(karjera,karyera)weszłodopowszechnegoużyciadopierowpoło-
wieXIXw.WwydanymwpoczątkachXIXstuleciaSłownikujęzykapolskiego
SamuelaBogumiłaLindegoterminΠkariera”wogóleniewystępuje.Niemiał
onracjibytu.Jesttozwiązaneprzedewszystkimzograniczonąmobilnością
społecznąwpoczątkachstulecia-wolnośćwyboruzawoduczyroliwspo-
łeczeństwiestanowymbyłaniemożliwa-aktywnośćjednostkidetermino-
wałopochodzeniespołeczne(urodzenie),aspektykulturowe,tradycja,płeć.
3Cf.:Z.Bauman,Kariera.Czteryszkicesocjologiczne,Warszawa1960;M.Eggert,Doskona-
łakariera,Poznań2004;Karieraisukces.Analizysocjologiczne,red.M.Słomczyński,Zielona
Góra2007.
4B.Jakimiuk,Aksjologiczneaspektykariery,ΠAnnalesUniversitatisMariaeCurie-Skłodow-
ska”2013,t.26,nr1-2,s.75-79;A.Miś,Koncepcjarozwojukarieryzawodowejworganizacji,
Kraków2007,s.23-24.
5W.Kopaliński,Słownikwyrazówobcychizwrotówobcojęzycznychzalmanachem,War-
szawa2000,s.254.
