Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Pracazawodowaażycierodzinne—ujęcieteoretyczne
■stanowipodstawęegzystencjiludzkiejpoprzezrealizacjęmocytwórczejoraz
możliwośćkreowaniaprzezczłowiekaswojegożycia;
■jestpodstawąmoralnegorozwojuczłowieka;
■zapewniamaterialnepodstawyiwarunkirozwojuczłowieka;
■jestelementemaktywnościkulturalnejispołecznejczłowieka,ponieważ
kształtujejegowspółpracęzinnymijednostkamiigrupami;
■wymaga―zewzględunarozwójtechnikiitechnologiipracy―ciągłego
doskonaleniairozwojuintelektualnegojednostki.
Wzwiązkuztym,żepracazawodowaczłowiekastanowiistotnyelement
jegożycia,wieledecyzji,poczynańiwyborówżyciowychjestpodporządkowy-
wanychrozwojowizawodowemuorazukierunkowywanychnatenrozwój,na
osiąganiekolejnychetapówwkarierze.nNiezależnieodoczekiwańludziwobec
pracy,anawetodstosunkudoniej,jejznaczeniedlaludziwynikastąd,że
spełniaonadoniosłefunkcjewżyciujednostekigrup”(WOŁK,2009:17).Praca
zawodowatonietylkoelementzaspokajaniapotrzebżyciowychczłowieka:po-
trzebfizjologicznych,materialnych,ekonomicznychitd.,lecztakżewyznacznik
pozycjispołecznej.Pewnezawodyciesząsięwiększympoważaniemniżpozo-
stałe.Prestiżzawodówzmieniasię,podobniejakzmieniająsięspołeczeństwa,
ichdążeniaiaspiracje,orazzależyodspołecznegopostrzeganiaprzydatności
tychzawodówitrudnościichwykonywania.nNiewielezdostępnychbadań[…]
opierasięnastwierdzeniu,żeklasyspołecznealbogrupyzawodowewniewiel-
kimstopniuwpływająnaocenęskaliprestiżu,statususpołeczno-ekonomicznego,
kulturowegolubkapitaługospodarczego”(WEEDEN,gRUSKY,2005:141).
Wopisywaniupojęciazawoduważnejestuwzględnieniejegohistorycznych
uwarunkowań.nTermin»zawód«jestotyletrudniejszydookreślenia,żeodzwier-
ciedlasięwnimżywohistorycznatreśćpracyludzkiejiideologiispołecznej”
(NOWACKI,1977:7).CytowanyTadeuszNowackitoniejedynyautor,któryźródeł
pojęcianzawód”doszukujesięwhistoriiijejbogactwie.nPrzeświadczenie,iż
pojęcie»zawodu«jestterminemwystarczającoprecyzyjnymijednoznacznym,
abyposługiwaćsięnimwanalizachnaukowych,wydajesiępowszechne,conie
możewywołaćzdziwienia,jeślinarzeczywistośćspołecznąspojrzymyprzez
okularyhistorii.Większośćużywanychpojęćwnaukachspołecznychzostała
przekazanawspuściźniekulturowejwiekuXIXiodpowiedzialnośćzafakt,
iżniezawszesąonewpełniadekwatnedlasytuacjispołecznychwiekuXX,
ponosijedynie»historia«”(KOWALEWSKI,1964:15).
Słowonzawód”whistoriijęzykapolskiegooznaczało‘biegi,wyścigi’,
atakże‘zawiedzeniekogoślubsiebie’.Rodowódwspółcześniefunkcjonującego
pojęciazawoduwywodzisięzczasówmasowegouprzemysłowieniagospodarki,
kiedytopodziałpracywymógłnaprzedsiębiorcachścisłeokreślanieczynności
wykonywanychprzezposzczególnychpracowników.Współcześniewwielu
dziedzinachnauki,międzyinnymiwpsychologii,pedagogice,ekonomii,zwraca
sięuwagęnadefiniowaniepojęciazawodu(por.PARZęCKI,2001:62;KWIATKOW‑
