Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aktualnystanbadańnadhistoriążydowskiegoruchuspółdzielczego19
Byłyonewdużejmierzepodejmowaneprzezorganizacjerzemieślni-
ków:chodziłoowyeliminowaniepośrednikówprzyzakupiesurowców
isprzedażygotowychtowarów.Wwiększościprzypadkówbyłyto
przedsięwzięciatymczasowe,likwidowaneporokuczydwóchdziałal-
nościzewzględunatrudnościfinansowe,brakzamówieńitp.Działały
wbranżykrawieckiej,włókienniczej,stolarskiej,szewskiejiczasem
należałydopolskichzwiązkówrewizyjnych.
ZwiązekŻydowskichStowarzyszeńSpożywczych(założony
w1921r.),później(od1923)podnazwąZwiązekSurowcowo-Wytwór-
czychSpółdzielniRzemieślniczychRzeczypospolitejPolskiej,zsiedzibą
wWarszawiezrzeszałod34do44spółdzielniwbranżyprzedewszyst-
kimodzieżowej,obuwniczejidziewiarskiej.Spółdzielniomdostarczano
artykułyspożywczeisurowce,alemiałyoneniewielkiefunduszewła-
sneipokilkulatachzwiązekprzestałdziałać.Innetegotypuinicjatywy
takżedziałałytylkokilkalat,cowynikałozbrakukapitałuiwahań
koniunkturygospodarczej.
Spółdzielniewytwórczeispożywczewokresiemiędzywojennym
częstopowstawałyzinspiracjiiprzyudzialedziałaczyżydowskichor-
ganizacjiruchurobotniczego.W1922rokuaktywiścisocjalistycznej
partiiBund;wspieralirozwój25spółdzielniwskalikraju,głównie
spożywczych,atakżeinspirowalipowstanieRobotniczejCentraliKre-
dytowej,którejcelembyłodostarczaniekredytówspółdzielniom.Do
RadyNadzorczejtejinstytucjiwszedłjedenznajbardziejznanychprzy-
wódcówBunduWiktorAlter.Własnącentralękredytowąmiałytakże
spółdzielniezwiązanezpartiąPolaejSyjon-Lewica(RobotniczeZjed-
noczenieGospodarczewWarszawie).
Specyficznymtypemspółdzielnibyłypowoływanedożyciaprzez
działaczyzwiązkówzawodowych(przedewszystkimwbranżyskó-
rzanej)spółdzielniewytwórcze,doktórychnależeliczłonkowieodpo-
wiednichbranżowychzwiązkówzawodowych.JakzauważałMichał
Grynberg,przyczynąnietrwałościspółdzielniwytwórczychbyłybrak
doświadczeńwtegotypudziałalnościwśrodowiskużydowskimipro-
blemyzwiązaneztym,żeskupiałyonepracownikóworóżnymprofilu
pracy(rzemieślników,robotnikówichałupników).Aponadtoczynniki
