Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ł.T.Sroka,ŻydziwKrakowie.Studiumoeliciemiasta1850–1918,
Kraków2008,ISBN978–83–7271–465–7,©byWNUniwersytetuPedagogicznego2008
DoelitywładzyzaliczamgłównieczłonkówRadyMiastaKrakowa,
którastanowiłanajważniejszypodmiotżyciaspołeczno-politycznego
igospodarczegoKrakowa.Tozaszczytnemianoprzypisujęrównieżoso-
bompełniącymfunkcjęwdwóchważnychinstytucjachgospodarczych,
strategicznychzpunktuwidzeniarozwojumiasta:krakowskiejIzbie
Handlowo-PrzemysłowejorazKasieOszczędnościmiastaKrakowa.
Granicapomiędzyobiemagrupamielitybardzoczęstojestpłynna,
aczasemwręcznieuchwytna.Wieluludzidysponującychznacznym
dorobkiemorazsporymdoświadczeniemwdziedziniegospodarczej
współtworzyłorównieżelitęrządzącą.Zaprzykładmogąposłużyćpro-
fesorowiewybieraninaradcówmiejskich,atakżegrupaprzedsiębior-
cówzasiadającychwIzbieHandlowejiPrzemysłowejiKasieOszczęd-
nościmiastaKrakowa.Tegotypuzależnościkorelują–jaktookreśla
cenionypolitologJarosławNocoń–z„teoretycznymfundamentem”
elityzmu,zgodniezktórym
każdaformapolitycznegozorganizowaniaspołecznegowyznaczahierar-
chicznośćjegostruktury.Jejkształtnajczęściejporównywanybywado
geometrycznejfigurytrójkątalubpiramidy.Mniejszośćstanowiącawierz-
chołekbądźszczyttakiejstrukturyjestznaczniebardziejupodmiotowiona
politycznieniżwiększośćtworzącajejpodstawę.Sytuacjatakaimpliku-
jekażdorazowopodziałspołecznynaelitęimasy.Ztegopunktuwidze-
niakażdespołeczeństwoposiadaswojeelity,niezależnieodistniejących
wjegoramachformpodziałówklasowo-warstwowych3.
Wstosunkudoelitużytecznąiskutecznąmetodąbadańjestproso-
pografia4.Badaniaprosopograficznesątrwalezakorzenionewhistorio-
grafiieuropejskiejiciesząsiędużąpopularnością.Zbiorowabiografia,
obejmującażycieludzi,którychłącząwspólnecechy,np.zamieszki-
waneterytorium,wybitneosiągnięcia,zajmowanewspołeczeństwie
stanowisko,przynależnośćdogrupyspołecznejlubetnicznej,pozwala
zrozumiećwieleprocesówiwydarzeń,naktórewmniejszymlubwięk-
szymstopniumiaływpływ.
Narodzinynowoczesnych,krytyczno-analitycznychbadańnaddzie-
jamiŻydówwPolscedatujesięnaprzełomXIXiXXwieku.Zapo-
cząteknowożytnejhistoriografiiżydowskiejwPolsceuważasięobronę
pracydoktorskiejnaUniwersytecieLwowskimprzezMojżeszaSchorra5
3J.Nocoń,Elitypolityczne.Studiuminterpretacjifunkcjonalnej,Toruń2004,s.13.
4Ozałożeniachprosopografiidowiadujemysięzjejnazwy,którawywodzisięzję-
zykagreckiego:prósopon(osoba,twarz,wygląd)orazgráphein(pisać,opisywać).
5Zob.K.Pilarczyk,Prof.drMojżeszSchorr:portretuczonego–badaczadziejów
Żydów,Wrocław1996;Prof.MojżeszSchorr.Materiałyzsesjinaukowej,Kraków16
XI1993,red.K.Pilarczyk,Kraków1995;R.Żebrowski,MojżeszSchorrijegolistydo
LudwikaGumplowicza,Warszawa1994.
6
