Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tłuszczeobojętnestanowiąnajliczniejszągrupęlipidówwpaszach.Sąto
estrykwasówtłuszczowychzglicerolem.Tłuszczesyntetyzowanesąwtkankach
mikroorganizmów,roślinizwierzątpoprzezestryfikacjęglicerolukwasamitłusz-
czowymi.Tłuszczesągromadzonewnasionachroślinoleistych,wtymrzepaku,
lnu,soiisłonecznika,jakosurowiecenergetycznywykorzystywanywprocesie
kiełkowaniaroślin.Gromadzonesąrównieżwtkancetłuszczowejzwierzątjako
materiałenergetycznyzużywanywokresachwzmożonegozapotrzebowania
naenergię,np.ukrówwpierwszymokresielaktacji.Nacelepaszowewyko-
rzystujesięm.in.tłuszczeroślinnepozyskiwaneznasionrzepaku,słonecznika,
lnu,soiiinnych,atakżeporafinacyjnekwasytłuszczowejakoproduktyubocz-
neprzemysłutłuszczowego.Obecniewprodukcjipasziwżywieniuzwierząt
zabronionostosowaniatłuszczówutylizacyjnychpochodzeniazwierzęcego.
Tłuszczeroślinnezewzględunakonsystencjędzielisięna:stałe,np.tłuszczpal-
mowyikokosowy,orazpłynne,np.oliwa,olejrzepakowy,sojowy,słoneczniko-
wyilniany.Dotłuszczówzwierzęcychnależą:tłuszczestałe–łójwołowyiba-
rani,tłuszczepółstałe–smalecwieprzowy,gęsiitłuszczmlecznyoraztłuszcze
ciekłe,np.olejkostnyitranrybi.Większośćtłuszczówroślinnychizwierzęcych
składasięzmieszaninyestrówglicerynyikwasówlaurynowego,mirystynowe-
go,palmitynowego,stearynowegoorazoleinowego.Tłuszczeroślinneizwie-
rzęcesądobrymźródłemskondensowanejenergii,dlategoznalazłyzastosowanie
wprzemyślepaszowymdonatłuszczaniamieszanekpaszowychwceluzwiększenia
ichwartościenergetycznej.
Woskisątoestrywyższychkwasówtłuszczowychnasyconychinienasyconych
jednowodorotlenowymialkoholami.Występujązarównowświecieroślinnym,jak
izwierzęcym.Wroślinachwoskitworząwarstwęochronnąnaliściachiowocach,
utrudniająwysychanieichroniąprzedzmiennymiwarunkamiatmosferycznymi.
Równieżuzwierzątsubstancjeteprodukowanesąprzezgruczołynaskórzeiwgru-
czołachłojowych.Uptakówwodnychstanowiąosłonęprzedzawilgoceniempiór
ipuchu,atakżesierściussakówowodnymtrybieżycia,np.unutriiiwydry.
Powszechnieznanyjestmateriałbudulcowyrodzinpszczelich–woskpszczeli.
Lanolinajestgłównymskładnikiemtłuszczopotuwełnyowczej.
Kwasytłuszczowesątozwiązkialifatyczneoprostymłańcuchuwęglowym.
Większośćtłuszczówwystępującychwtkankachroślinnychizwierzęcychmapa-
rzystąliczbęatomówwęgla.Atomywęglawkwasachtłuszczowychsąpołączone
wiązaniamipojedynczymi(kwasynasycone)lubpodwójnymi(kwasynienasycone).
Liczbawiązańnienasyconychmożebyćpojedyncza(kwasyjednonienasycone)lub
wielokrotna(kwasywielonienasycone).Kwasytłuszczoweokrótkimłańcuchuwę-
glowymsątolotnekwasytłuszczowe(wgnowejnomenklatury–krótkołańcuchowe
kwasytłuszczowe),takiejakkwasoctowy,propionowyimlekowy.Sąoneproduk-
tamibakteryjnejfermentacjicukrówprostych,np.glukozywkiszonkachzroślin
pastewnych,wżwaczuijeliciezwierzątmonogastrycznych.Krótkołańcuchowe
kwasytłuszczowewżwaczusąpodstawąprzemianenergetycznych,uczestniczą
onewsyntezietriglicerydówwwątrobie,anastępniewsyntezietłuszczumleka
itłuszczuzapasowegouprzeżuwaczy.
3
