Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
S.Jakubiec,Aktywnośćestetycznadzieckawzintegrowanymsystemienauczania,Kraków2004
ISBN:978-83-7850-331-6,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2004
ZdaniemM.Przetacznik-Gierowskiejprzejawemaktywnościsączynności
idziałania(1996a,s.151-155).Czynnościnależądoelementarnychjednostek
aktywnościujmowanejjakoproces,działaniezaśjestswoistymciągiemczyn-
nościpolegającychnaprzekształcaniurzeczywistości.Wszystkiedziałaniasą
zarazemczynnościami,niewszystkiejednakczynnościmożnanazwaćdziała-
niami.Złożonezespołyczynnościidziałańsązkoleinazywanedziałalnością.
Waspekciejakościowympojęciatemająwielecechwspólnych,zawszebo-
wiemoznaczającelowyiukierunkowanyproceszmierzającydojakiegoścelu
(por.Kojs,1994).
Dużemożliwościstymulowaniarozwojutkwiąwodpowiedniozorganizo-
wanychoddziaływaniachdydaktyczno-wychowawczych,akcentującychpod-
miotowywymiarrozwojuiroli,jakąodgrywawnimaktywnośćjednostki.
Jednązdrógrozwojowychmożesięstaćpodejmowanieprzezuczniówróż-
norodnychformaktywności,pobudzanychiinspirowanychprzeznauczyciela.
Rozwójdokonujesiębowiemwtokuaktywnychkontaktówjednostkizotacza-
jącąjąrzeczywistością.Aktywnośćtajestmotoremrozwoju,jegobezpośrednią
przyczynąizarazemnajbardziejpodstawowąpotrzebączłowieka.
Dzieckojestnietylkowswymrozwojustymulowaneprzezsiłyzewnętrz-
ne,alerozwijasięsamoijestaktywnympodmiotemswegorozwoju.Niekaż-
dajednakaktywnośćmatakiesameznaczeniedlarozwoju.Szczególniecen-
najesttakaaktywność,któraprowadzidopokonywania,przekraczaniaprogu
własnychmożliwości.
Dopatrywaniesięgłównejprzyczynyrozwojuwaktywnościskłaniado
poszukiwaniawjejdeterminantachczynnikówrozwojowych.Zgodnieztym
założeniemmożnaprzyjąć,żenarozwójwpływatowszystko,cokształtuje
aktywnośćdziecka-wywołujeją,ukierunkowuje,określajejcharakteriprze-
bieg(por.Tyszkowa1977;Przetacznikowa,1978,s.175-193;Tyszkowa,1990,
s.123-134;Przetacznik-Gierowska,1996a,s.151-188).
Pojawieniesięokreślonychformaktywnościjestuzależnioneodczynników
wewnętrznych,tkwiącychwokreślonychwłaściwościachpodmiotuorazze-
wnętrznych,mającychźródłowśrodowisku,wktórymprzebiegaaktywność.
Dowarunkówwewnętrznychaktywnościnależąmiędzyinnymimożli-
wościjednostki,naprzykładte,któresąwyznaczoneaktualnympoziomem
rozwojupsychicznegoorazpreferencje,będąceprzejawemkształtującegosię
wtokurozwojusystemuwartości.
Dozewnętrznychczynnikównależąwarunkiorganizacyjne-np.,aby
dzieckomogłomalować,musimiećpapier,farbyitp.Możliwościdziałaniasą
teżokreśloneprzezobecnośćlubbrakelementówzakłócającychczyteżuła-
twiającychtokczynności.Aktywnośćdzieckamożesiękształtowaćróżnie
wzależnościodtego,czydysponujeonoodpowiedniąprzestrzenią,czywa-
runkizewnętrznepozwalająnakoncentracjęuwagi.Ważnejestwięcodpo-
wiednieurządzeniesalilekcyjnej,atmosferapanującawklasie,stosunkipomię-
19
