Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
S.Jakubiec,Aktywnośćestetycznadzieckawzintegrowanymsystemienauczania,Kraków2004
ISBN:978-83-7850-331-6,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2004
1.2.1.ZNACZENIEPOJĘCIATWÓRCZOŚĆ
Etymologiapojęciantwórczość”sięgaczasówstarożytnych.Pierwotniepo-
jęcietozarezerwowanebyłodladziałalnościboskiej,późniejjedyniedlajed-
nostekwybitnych,obecniecorazczęściejodnosisięjedowszystkich,którzy
-świadomielubnie-podejmujądziałalnośćzmierzającądoprzekształcania
otaczającejichrzeczywistości.
Chociażtwórczośćjestnierozerwalniezwiązanazrowojemnaszegogatun-
ku,tolicznerozważanianaukowenadtwórczościąnadalniedoprowadziłydo
przyjęciajednolitejteoriiipowszechnieokreślonejdefinicjitwórczości.Wroz-
maitychkoncepcjachteoretycznych,związanychnajsilniejzpsychologią,wy-
suwasięnaplanpierwszyróżneaspektyicechytwórczości.Twórczośćmoże
byćbowiemrozpatrywanawconajmniejkilkuznaczeniach(por.Popek1988,
s.9-19;Siemieniecki,1991,s.11;Nęcka,1994a,s.19):
-twórczośćjakowytwór(dzieło),
-twórczośćjakoprocesmyślowy,
-twórczośćjakozespółcechosobowościowych,
-twórczośćjakozespółczynnikówspołeczno-kulturowych.
Najbardziejrozpowszechnioneiogólnedefinicjezakładają,żetwórczość
poleganawystępowaniuniepospolitychczyniezwykłych,leczstosownychre-
akcji(Zimbardo,Ruch,1996,s.212).Jestonateżokreślanajakopołączeniepo-
mysłówwnieświadomościiprzetransportowaniepotencjalnieprzydatnych
kombinacjidoświadomości(Weisberg,1986,s.33).
Zasadniczącechąpsychologicznątwórczościjestnowość,aważnośćiuży-
tecznośćsątylkocechamispołecznymi.Istotnejestrównieżto,abynowość
iużytecznośćzbiegałysięwwytworzetwórczym.Wielokrotnie-choćniejest
toregułą-abynowośćmogłaprzetrwać,musiteżbyćużyteczna.
Nowośćtocoświęcejniżopracowanieszczegółów.Zależyonaodnastę-
pującychwarunków:
-otwartościnadoświadczenie,
-wewnętrznychstandardówoceny,
-zdolnościbawieniasiępomysłami(Eby,Smutny,1998,s.54-58).
Noweioryginalnewytworyorazsposobydziałaniapowstająjednakczę-
stonakanwiestarychelementów.Podstawowymiwięczasadamitworzenia
są:selekcja,przetwarzanieiłączenieelementówuprzedniegodoświadczenia
zpewnąnowością.
Nowośćmożemiećdwojakicharakter:subiektywno-obiektywnybądźtylko
subiektywny(Kmiecik-Baran,1983,s.7).Zwytworemsubiektywnienowym
mamydoczynieniawówczas,gdypodmiotwytwarzainformacjedlasiebie
nowe,aleistniejącejużwrzeczywistościspołecznej.Zkoleizwytworemobiek-
tywnienowymmamydoczynieniawówczas,gdypodmiotwytwarzainforma-
cjenieznanewrzeczywistościspołecznej.Wwypadkutwórczościdzieckano-
wośćpojmowanajestsubiektywniejakonowośćdladziałającegopodmiotu.
22
