Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Analizawpływuopcjielastycznegoreagowania(opcjirealnych3decyzyjnych)
nawartośćprojektu(RealOptionsAnalysis)jestrozszerzeniemtypowejanalizy
ryzykaobadanie,wjakisposóbzmienisięwartośćprzedsięwzięcianaskutek
podejmowaniaprzezkadręzarządzającądziałańadaptacyjnychwsytuacji,gdy
pierwotniezakładanyscenariuszrozwojuprojektu(wariantnajbardziejprawdo-
podobny,służącydoocenyopłacalnościprzedsięwzięcia)niebędziezjakiegoś
powodurealizowany(Pennings,Lint1997:83).Typowaanalizaryzykanieod-
powiadanatakpostawionepytanie,traktujebowiemryzykojakozjawiskonega-
tywne,mogącejedyniezagrozićpowodzeniuprzedsięwzięcia.Wrzeczywistości
jednakmaterializacjabardzonegatywnychlubbardzopozytywnychscenariuszy
rozwojusytuacjitworzydecydentomprzestrzeńdoelastycznegoreagowania(do
wykorzystaniaopcjidecyzyjnych).Jeśliwfaziepoinwestycyjnejsytuacjabędzie
rozwijaćsięskrajnieniekorzystnie(np.marżelubpopytbędąniższeodzakłada-
nych,akosztywyższe,itp.),to–zgodnieztypowąanaliząryzyka–projektznaj-
dziesięwobszarzebrakuopłacalności(patrzrys.1,NPV<0).Zkolei,wramach
analizywpływuopcjidecyzyjnychnawartośćprojektu,należypotraktowaćtaki
rozwójsytuacjijakopodstawędowycenyopcjizaprzestaniadziałalności,odsprze-
dażyaktywów,zamianyprzeznaczeniaaktywówlubzmniejszeniaskalidziałania,
zgodniezlogikąkadrazarządzającaniebędziebowiembiernieakceptowaćbraku
dochodowościprzedsięwzięciaiprawdopodobniewykorzystajednązdostępnych
opcjiwceluminimalizacjistrat.Oczywiście,podjęcietychdziałańbędzieuwarun-
kowanedostępnościądanejopcjiorazkosztamijejwykorzystania.Przykładowo,
gdykosztyzaprzestanianiedochodowejdziałalnościsąwyższeodkosztówjej
nierentownegokontynuowania,wykorzystanieopcjizaprzestaniaprojektuniejest
opłacalne.Reakcjęmenedżerówwywołarównieżmaterializacjaskrajniekorzyst-
negoscenariuszarozwojusytuacji.Wtakimprzypadkurozpatrzonezostanąopcje
rozbudowyaktywów,wejściananowyrynekczywydłużeniaokresużyciaprojektu
przezdodatkoweinwestycje.Wefekciewięcuwzględnieniewwycenieprojektu
zawartychwnimopcjielastycznegoreagowaniapodniesiejegowartośćizmniejszy
ryzykomierzoneodchyleniemstandardowymwartościprojektu.Wartośćprojektu
uwzględniającawpływopcjidecyzyjnychmaniższeodchyleniestandardoweod
wartościprojektumierzonejbezuwzględnieniaelastycznościdziałania,wtym
przypadkuelastycznereagowanieobniżabowiemryzykoprzedsięwzięcia.Wpływ
opcjidecyzyjnychnawartośćprojektuprzedstawiononarysunku2.
Wliteraturzeprzedmiotuopisanokilkanaścieopcjielastycznegoreagowa-
niaocharakterzeopcjitypuput(np.zaprzestanieprojektu,sprzedażaktywów),
call(np.wariantówrozszerzeniaprojektu)orazopcjizłożonych(np.etapowej
realizacjiprojektu,gdziepodjęciekolejnegoetapujestuzależnioneodwyników
etapupoprzedniego)(Mielcarz2007a:3–6).Poszerzenieanalizyopłacalności
iryzykaprojektuobadaniewpływuopcjielastycznegoreagowanianajegowar-
tośćmazperspektywypraktycznejsens,gdyprzedsięwzięciebezuwzględnienia
opcjielastycznegoreagowaniabyłobyocenianeniejednoznacznie,tzn.war-
tośćbieżącanetto(NPV)kształtowałabysięwokolicachzera,przyjednocze-
snymwystępowaniuwysokiejniepewnościcodofinalnychrezultatówprojektu
13
