Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Diagnostykaedukacyjnajakodziedzinapedagogiki
1.1.2.Psychologicznacharakterystykamodeli
uczeniasię
19
Istniejewieleklasyfikacjipsychologicznychpokrewnychklasyfikacjomprzedstawionymwpo-
przednimpodrozdziale.Jednaznich,będącadziełemWiesławaŁukaszewskiego(2002),dotyczy
zadań,rozumianychjakowyobrażeniepożądanegowynikuokreślonegodziałania.Zadaniamogą
byćflwłasne”,podejmowanezmotywacjąwewnętrzną,czylizewzględunazadowoleniezwy-
konywanejczynności,lubflnarzucone”,podejmowanezmotywacjązewnętrzną,czylidlakorzy-
ścipłynącychzuzyskaniaokreślonegowynikuczynności.Wyobrażeniewynikudziałaniamoże
byćwyraziste,opartenapełnejinformacjiojegocechach,lubniejasne,opartenaniepełnejin-
formacji.Skrzyżowanietychdwupodziałówdychotomicznych,wedługlokalizacjiźródłazadania
iwedługznajomościcechwyniku,prowadzidonastępującychcharakterystykczterechwcześniej
(wpodrozdziale1.1.1)opisanychmodeliuczeniasię:
Modelalfa(zadaniawłasnezpełnąinformacjąocechachwyniku):uczeńdokładniewie,
czegoijakmasięnauczyć,akażdeodchylenieodwzorumożnałatwowykryć;kontroladziałania
jestskuteczna,ajejwynikjestbezdyskusyjny.
Modelbeta(zadanianarzuconezniepełnąinformacjąocechachwyniku):uczeńgubisię
wobowiązkachiprzeżywabezradnośćintelektualną–poczucieniemożnościzrozumieniasen-
sustawianychmuzadań;samokontrolastajesięniemożliwa,akontrolazewnętrznaprowadzido
oporuibuntu.
Modelgamma(zadaniawłasnezniepełnąinformacjąocechachwyniku):uczeństawiasobie
ambitne,aleniesprecyzowaneiczęstonierealnecele;niejasnośćwynikuczynnościpowoduje,że
kryteriasukcesuiporażkisąrozmyte,zależneodchwilowegonastroju;możliwejestzarówno
samoutrudnianiewykonaniazadań,jakipopadaniewiluzjęsukcesu.
Modeldelta(zadanianarzuconezpełnąinformacjąocechachwyniku):uczeńpodejmuje
gręomaksymalnąredukcjęobowiązków;pojawiasięlekceważeniezadańiopórwobecnauczy-
cieli;uczeńczujesięubezwłasnowolniony,czekanaflwyzwolenie”odszkoły.
Ocenawartościpodejmowanychzadań,wysokalubniska,mazasadniczeznaczeniedla
uczniowskichstrategiiwobecpracynalekcji.Gdyrozróżnimytakżepoziomoczekiwaniasukcesu
wwykonaniutychzadań,uzyskamynastępującącharakterystykęczterechmodeliuczeniasię
(Hansen,1997):
Modelalfa(czynnośćceniona,oczekiwanienasukceswysokie):uczeńchętnepodejmuje
zadanie,pracujespokojnieirytmicznie.
Modelbeta(czynnośćnieceniona,oczekiwanienasukcesniskie):uczeństarasięuniknąć
podjęciazadaniaiwykonaćinnączynność(np.flściągnąć”gotowerozwiązanie).
Modelgamma(czynnośćceniona,oczekiwanienasukcesniskie):uczeńpracujezrywami,
kosztpsychologicznyuczeniasięjestwysoki.
Modeldelta(czynnośćnieceniona,oczekiwanienasukceswysokie):uczeńlekceważyszkołę
ichętnieopuszczazajęcia(wagaruje).
KilkapodobnychklasyfikacjiprzedstawiłWładysławJacekPaluchowski(2001,s.82–84)
wpodręcznikuDiagnozapsychologiczna.Dwieznichmogąbyćzaadaptowanedoschematuczte-
rechmodeliuczeniasię,wzbogacającwyobrażenieróżnic,jakiemogądzielićuczniówreprezen-
tującychodmiennemodele.
ZdaniemDawidaKolba,flstyleuczeniasię”możnapodzielićwedługkryteriumflrefleksja
(racjonalnośćkartezjańska)–eksperymentowanie(racjonalnośćdarwinowska)”orazflkonkret-
ność–abstrakcyjność”.Dajetonastępującecharakterystyki:
Modelalfa(stylfldywergencyjny”–refleksyjno-konkretny):interpretacjasytuacjizwielu
perspektyw,odwoływaniesiędowzorów,wyobraźniaipomysłowośćpraktyczna.
