Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Diagnostykaedukacyjnajakodziedzinapedagogiki
21
Ryc01010Czterymodeleuczeniasię
Strzałkinaryc.1.1,pokazującedrogęrozwojuosiągnięćuczniów,dwuczęściowe.Ichczęść
ciągłapokazujeswoisteosiągnięciaaktualneucznia,aczęśćprzerywanaosiągnięciaperspek-
tywiczne,trudniejszedlaniegodouzyskania,aleniezbędnedlapełnegorozwoju.
Wewczesnychokresachcywilizacjiuczeniesięprzezdziałanieiprzezprzeżywanieprzewa-
żałowkształceniumłodychpokoleńłowcówirolników.Rozpoczynanojeodwiadomościiumie-
jętnościpraktycznych,zdobywanychwdżunglilubnapolu,niestroniącprzytymodobrzę-
dówmagicznych,boteorianaukowabyłajeszczewpowijakach.Stosowanozatemwnaszej
obecnejterminologiimodelebetaideltauczeniasię,łączącdziałaniepraktycznezprzeżywa-
niemroli.
Gdynastąpiłrozwójcywilizacyjnyiwzrósłdorobekkulturowyludzkości,akcentwedukacji
przesunąłsięstopniowokupotężniejącejteorii.Uczniowieusiedliwławkachiwzięlidorąkpod-
ręczniki.Wszkołachdlaszerokichmaswprowadzonouczeniesięprzezprzyswajanieiprzyziem-
nekształceniematerialne,zorientowanenagromadzeniewiadomości(obszernymateriał),co
wyzwoliłoencyklopedyzm,jakozjawiskoprzeładowaniaprogramówkształceniauogólnionąin-
formacją.Wszkołachelitarnychnatomiastpobudzanouczeniesięprzezodkrywanie,rozwijane
wramachkształceniaformalnego,zorientowanegonaszlachetnećwiczenieumysłu,ajedynie
pośrednionapoznawanieotaczającegoświata(Nawroczyński,1987,s.53–83).
Wepoceszybkiegorozwojuedukacjiszkolnejgóręwzięływięcmodelealfaigamma,bardziej
intensywnepoznawczo,aledalszeodzastosowańpraktycznych.Dokonałasięzmiana,wyrażana
przesunięciemstrategiiuczeniasięzprawejkolumnynalewąkolumnęryc.1.1.Tazmiana,umoż-
liwiającatransmisjęrosnącegodorobkukulturymaterialnejiduchowejzpokolenianapokolenie,
stanowiławówczaspostęp.
Współcześniedokonujesięinnazmiana,którąmożnabyłobyzilustrowaćprzesunięciemak-
centuzgórnejparyukładównadolnąparęukładównaryc.1.1.Żyjemybowiemwepoceflinfor-
macyjno-komunikacyjnej”,zszerokądostępnościąiłatwościąwymianyróżnorodnychinformacji.
Dlaposiadaczykomputerówitelefonówkomórkowychumiejętnośćposługiwaniasięwiadomo-