Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
fektówpsychologicznychorazpowstawaniedefektówpodtrzymującychpato-
logię.Tenstanodpowiadaklasycznemupojęciuupośledzenia,gdyżjesttrwały
ipraktycznienieodwracalny.
Ponieważpojęciatakiejaknupośledzenieumysłowe”,nniedorozwójumysło-
wy”czynoligofrenia”mająwydźwięknegatywny,wskazujesięnakonieczność
zastąpieniaichterminami,któreniemająnegatywnychkonotacji.Zamiastnich
corazczęściejużywasięsformułowańtypunniepełnosprawnośćumysłowa”czy
nniepełnosprawnośćintelektualna”.Wniniejszymopracowaniuposługiwaćsię
będziemytymiwszystkimiterminamizewzględunautrwalonąpraktykęichuży-
cia.Powszechniestosująjespecjaliści,rodziceorazliteraturaprzedmiotu.
1.2.KLASYfIKACJENIEPEŁNOSPRAWNOŚCIINTELEKTUALNEJ
Wprzypadkuklasyfikacjiosóbupośledzonychumysłowo,podobniejak
wprzypadkudefinicjiniepełnosprawności,istniejewielekryteriów,dzielących
ogromniezróżnicowanągrupęniepełnosprawnychintelektualnienabardziejjed-
nolitepodgrupy.Najczęściejstosujesię:
>kryteriumpedagogiczne(stopieńwyuczalności)-określamożliwościwy-
chowaniainauczaniaosóbupośledzonychumysłowo,bierzepoduwagęza-
sóbwiadomościiumiejętnościprzewidzianychprogramemnauczania,atakże
charakterystycznetrudnościwnauceszkolnejitempouczeniasię,
>kryteriumpsychologiczne(ocenastopniaupośledzenia)-uwzględniapo-
miarstopniarozwojuinteligencji,oceniaosobowośćjednostkiijejprocesy
regulacyjne:orientacyjno-poznawcze,intelektualne,emocjonalne,motywa-
cyjne,mechanizmykontroliiprocesywykonawcze,
>kryteriummedyczne/kliniczne(lokalizacja,stopieńiprzyczynyuszkodze-
nia)-bierzepoduwagęczynnikietiologiczneorazzespołyobjawowe,lecze-
nieiprognozę,
>kryteriumewolucyjne–poleganaporównaniachdzieckaupośledzonego
zdzieckiempełnosprawnymwzakresieczynnościorientacyjno-poznawczych,
intelektualnych,emocjonalno-motywacyjnychiwykonawczych,
>kryteriumspołeczne(sposóbfunkcjonowaniaspołecznego)-zwracauwagę
naogólnązaradnośćżyciowąjednostki,jejsamodzielnośćiuspołecznienie
(Cytowska2002).
Zpsychologicznegopunktuwidzenianajważniejszyjestpodziałosóbnie-
sprawnychintelektualniezewzględunastopnieupośledzenia,którewyznacza
ilorazinteligencji.Pierwsząskalępomiaruinteligencjiw1905r.stworzyłAlfred
BinetwrazzThéodoremSimonem.W1916r.LewisTermandokonaładaptacji
skaliipowiązałokreślonestopnieniedorozwojuumysłowego(idiotyzm,imbecy-
lizm,debilizm)zilorazamiinteligencji.Stosowanaterminologiaokreślałamożli-
wościrozwojowejednostkibezwzględunaróżniceindywidualne.Zgodnieznią
debiletoosobywyuczalne,imbecyletoosobywyćwiczalne,aidiocitoosoby
14
niewyćwiczalne.W1937r.TermaniMaudeA.Merrillporazkolejnyzmody-
