Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Profilrozwojowy
Analizynagrańwideowykazują,żejużwpierwszych12miesiącachżycianiemowlęta,które
wpóźniejszymwiekuotrzymałydiagnozęautyzmu,demonstrowałydeficytywsferzezachowań
społecznych,komunikowaniasięiuwagi,obejmującewskazywanienaprzedmioty,patrzenie
nainnych,społecznyuśmiech,ekspresjęemocjonalnązapomocąmimiki,orientacjęnabodźce
wzrokowe,orientacjęnawłasneimięorazutrzymywanieuwagi(Coonrod,Stone,2004).
Podobniewynikiuzyskanenapodstawieretrospektywnychdoniesieńrodzicówujawniają,
żepodczasdwóchpierwszychlatżyciadziecizautyzmemmogądemonstrowaćwięcej
nieprawidłowościwzakresiemotorykiirelacjispołecznychniżtypoworozwijającesiędzieci,atakże
więcejdeficytówzwiązanychzkomunikowaniemsię,dziwacznychzachowańsensorycznych,
atypowychzachowańwczasiezabaworazproblemówwzachowaniu,niżmatomiejsceudzieci
zinnymizaburzeniamirozwojowymi.
Większośćrodzicówpodajejakopierwsząprzyczynęswojegoniepokojuproblemywrozwojumowy
dzieci(72–98%).Owielemniej(26–34%)wymieniakłopotyzdrowotneiosiąganiekamienimilowych
rozwoju,ogólneproblemyzzachowaniem(26%),rytuałyistereotypowezachowania(5–15%).Aby
poszerzyćwiedzęnatematprzyczynniepokojudoświadczanegoprzezrodzicówmałychdzieci
znieprawidłowymprzebiegiemrozwoju,E.CoonrodiW.L.Stone(2004)przeprowadziłybadania,
wktórychudziałwzięlirodzice44dzieciwwieku24–36miesięcy,wtym22dziecizdiagnoząautyzmu
i22dziecizdiagnoząopóźnieniarozwoju(DD).RodzicewypełnialikwestionariuszTheEarlyConcerns
Questionnaire(ECQ),stanowiącynarzędzieuzyskaniainformacjiowiekudziecka,wktórymjego
rozwójzacząłbudzićniepokójrodziców(„WjakimwiekubyłoTwojedziecko,kiedyporazpierwszy
pomyślałeś,żecośjestniewporządkuzjegozachowaniem/rozwojem?”),ocharakterze
początkowegoniepokoju(„CowedługCiebiebyłoniezwyczajne?”)iobecnychobaw(„Copostrzegasz
obecniejakogłównyproblem?”)(za:Coonrod,Stone,2004,s.262).Pytaniaorodzajeniepokojubyły
kodowanezgodniezkategoriamizawartymiwADI-R(Lord,Rotter,LeCouteur,1994).
Kategorieteobejmowały:
opóźnionylubzaburzonyrozwójmowy(np.słabeumiejętnościwzakresiemowyreceptywnejlub
ekspresywnej,brakodpowiedzinadźwięki);
problemymedycznelubopóźnieniawosiąganiukamienimilowychrozwojuinnychniżmowa(np.
opóźnieniewrozwojumotorycznym,ogólneopóźnieniewrozwojupoznawczym);
brakzainteresowańspołecznychlubnieprawidłowościwspołecznychlubemocjonalnych
odpowiedziach(np.słabykontaktwzrokowy,niechęćdobyciatrzymanymnarękach);
problemyzzachowaniemniespecyficznedlaautyzmu(trudnościzespaniem,słabeskupianie
uwagi,zachowaniaagresywne);
zachowaniatypuautystycznego(np.stereotypiemotoryczne,powtarzanezachowania,dziwaczne
zabawyróżnymiprzedmiotami)(Coonrod,Stone,2004).
Relacjerodzicówdotyczącezachowańspołecznychichdziecibyłytakżekategoryzowanezgodnie
zListąKontrolnąZachowańSpołecznych–SocialBehaviorChecklist–SBC(Stoneiin.,1990).SBCjest
narzędziempomiarudziecięcychzachowańspołecznychzawierającym30pozycjiodpowiedzi
rodziców,któredotyczątakichzachowańdzieci,jak:dzieleniesięzabawkami,okazywaniesympatii
izainteresowaniazabawamizrówieśnikami.
Mowaekspresywnainiewerbalneumiejętnościkomunikowaniasiębyłyocenianezapomocą
dwóchskalzawartychwMacArthurCommunicativeDevelopmentInventory–MCDI(Fensoniin.,
1991,1993).EkspresywnesłownictwobadanozapomocąVocabularyChecklist,czylilistykontrolnej
składającejsięz396słówzróżnychkategorii,takichjakjedzenie,osoby,zaimki,czynności.Rodzice
byliproszeniowskazanie,któresłowaichdzieckorozumie(słownikreceptywny),aktórerozumie
iwypowiada(słownikekspresywny).Niewerbalneumiejętnościkomunikacyjnemierzono,opierającsię
nasubskaliTheFirstCommunicativeGestures.Rodzicewskazywali,jakczęstoichdzieckoużywa
specyficznychgestów,bywziąćjenaręce,lubkiwnięciagłowąnaznak„tak”.Rezultatybadań
przedstawionowtabeli2.
Tabela2.NiepokójrodzicówdziecizautyzmemiDDdotyczącywybranychsferrozwoju
Opóźnionyrozwójmowy86739177
Problemymedyczne/rozwojowe149514
Nieprawidłowespołeczne/emocjonalnereakcje23995
Problemyzzachowaniem591414
Zachowaniatypuautystycznego51800
SferyrozwojuPoczątkoweobawy%Obecneobawy%
AutyzmDDAutyzmDD
