Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MałgorzataSkórczyńska
InstytutPedagogiki
UniwersytetWrocławski
Autyzmaopóźnienierozwoju
Słowakluczowe:autyzm(
Autism
),spektrumzaburzeńautystycznych(
AutismSpectrumDisorder
–ASD),opóźnienie
rozwoju(
DevelopmentalDelay
–DD),rozwójtypowy(
TypicalDevelopment
–TD).
Terminologia
Około25%dzieciobjętychpodstawowąopiekązdrowotnąmanifestujeróżnenieprawidłowości
wprzebiegurozwoju,spośródktórychopóźnieniawrozwojumowybudząnajczęściejniepokój
rodzicówdzieciodrokudopięciulat(Filipekiin.,1999).
Autyzmjestzaburzeniemneurorozwojowymcharakteryzującymsiędeficytamiwsferzespołecznej
ikomunikowaniasięorazwystępowaniemograniczonegoipowtarzającegosięrepertuaruzachowań
i/lubzainteresowań.Zgodniezkryteriamiprzyjętymiw
DiagnosticandStatisticalManualofMental
Disorders
(DSM-IV-TR;AmericanPsychiatricAssociation,2000)i
InternationalClassification
ofDiseases
(ICD-10;WorldHealthOrganization,1992),abyotrzymaćdiagnozęautyzmu,dzieckomusi
manifestowaćzaburzeniawrelacjachspołecznych,językastosowanegowceluspołecznego
komunikowaniasięlubsymbolicznej/opartejnawyobraźnizabawyprzedukończeniemtrzechlat
(Bishop,Luyster,Richler,Lord,2008).
Zpowoduwystępowaniadużegozróżnicowaniazachowańuosóbzau-
tyzmemzostałautworzonaobszernakategoriadiagnostyczna,występującawDSM-IV-TRpodnazwą
„całościowezaburzeniarozwojowe”(
PervasiveDevelopmentalDisorders
–PDD).Obejmujeona
następującejednostkidiagnostyczne:
zaburzenieautystyczne(
AutismDisorder
–AD);
zaburzenieAspergera(
Asperger’sDisorder
–AS);wICD-10:zespółAspergera;
całościowezaburzenierozwojunieujętewinnychkategoriachdiagnostycznych(
Pervasive
DevelopmentalDisorder
,
NotOtherwiseSpecified
–PDD-NOS);
zaburzenieRetta(
Rett’sDisorder
);wICD-10:zespółRetta;
dziecięcezaburzeniedezintegracyjne(
ChildhoodDisintegrativeDisorder
).
Wodniesieniudotrzechpierwszychwymienionychjednostekstosowanyjestłącznytermin
„spektrumzaburzeńautystycznych”(ASD),chociażsązwolennicyujmowaniapodtąnazwą
wszystkichpięciuwyżejpodanychzaburzeńbądźtylkoADiPDD-NOS(wniniejszymtekścieprzyjęto
pierwszeznaczenie,amianowicieobejmująceAD,ASiPDD-NOS).
Opóźnienierozwojujestpozostawaniemwtylewpoznawczej,motorycznej,emocjonalnej
ispołecznejsferzerozwojuwporównaniuznormamiprzewidzianymidlaokreślonegowiekudziecka.
Azatemoopóźnieniumówisięwówczas,kiedydzieckonieosiągakamienimilowychrozwoju
woczekiwanymdlaichpojawieniasięczasie(zodpowiednimzakresemtolerancjidlaszerokiego
zróżnicowaniapomiędzyprawidłoworozwijającymisiędziećmi).Czasamitermintenjestodnoszony
dodziecizniepełnosprawnościąintelektualną,któraniejestopóźnieniem,aleraczejtrwałym
ograniczeniem.Opóźnieniamogąwystępowaćwjednejsferzerozwojulubwichwiększejliczbie.
Niektóredziecimającałościowe(globalne)opóźnieniawewszystkichsferach
(www.howkidsdevelop.com/index.html).
