Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Wpraktyceklinicznejspotykamycorazwięcejdziecichorychizaburzonychwrozwoju,którenie
sądotkniętejednymtylkoproblememnaturypsychicznejczysomatycznej.Manifestacjasymptomów
chorobowychizaburzeńpsychicznychokresudzieciństwaniejestukłademstałymczyteż
jednoliniowym.Częstokilkazaburzeńoróżnymstopniunasileniaobjawówgrupujesięwrozmaitych
układachnaposzczególnychetapachrozwojudziecka.Trudnojednocześnieprzewidzieć,jak
odpierwszychwidocznychobjawówdanejchorobyczyzaburzeniapotoczysiędalszyjegorozwój.
Ujednychdzieciutrwalisiępojedynczy,wyraźny,psychopatologicznywzorzecrozwojuoraz
funkcjonowania,odpowiadającyokreślonejjednostcechorobowejczyzaburzeniu,uinnychzkolei
częśćobjawówgranicznychulegniezminimalizowaniulubwycofaniu,innenatomiastutrwaląsię
iznacznienasilą.
Zaskakującejesttakżeto,żezwiekiemudzieckazzaburzeniamiwrozwojudoobjawów
pierwotnychmogąsiędołączaćinneobjawyzakłóceńinieprawidłowościrozwojowych,anawet
dodatkowesymptomyzaburzeńpokrewnych,nietylkowjednejzesferrozwojupsychicznego,ale
nawetwewszystkich.Zarównoobjawypierwotne,jakiwtórne,związanezzakłóceniamiprawidłowej
liniiprzebiegurozwoju,mogąsięimitować,zazębiać,nawzajempowodować,występować
równocześniewróżnychkombinacjachoraznatężeniulubzmieniaćsięwczasie.Powiązania
strukturalnemiędzytymiobjawamiwdużejmierzeuzależnionesąodrodzajuchorobyczyzaburzenia
orazzwiązanejznimispecyfikirozwojudziecka.
Dynamikaowegoprocesutowypadkowawieluczynników,zarównobiologicznychpredyspozycji
jednostki,jakioddziaływańśrodowiskowych.Szczególneznaczeniemajątutajprocesydojrzewania
systemunerwowegoorazumiejętnośćuczeniasię,czyliindywidualnemożliwościrozwojowedziecka
wynikającezsamejistotychorobyczyzaburzenia.Niepomijasięwtymprocesiewpływuczynników
środowiskowych,główniestresorów,urazówpsychicznychczyzaburzonychrelacjizobiektem.
Towłaśniekonfiguracjawymienionychczynnikówmożepowodować,żeudziecizzaburzeniami
wrozwojuwystępują:specyficznymodelewolucji,skłonnościdozaburzeńoraztendencjadorozwoju
niejednego,alenawetkilkuzespołówzaburzeńpsychopatologicznych,którewyraźniemogąsię
zazębiaćimanifestowaćwpodobny,anawetidentycznysposób.Dokładnieniewiadomo,które
zaburzeniewywołujealbotworzywarunkidorozwojukolejnego,innegozaburzenia.Zagadką
pozostajetakżemomenttworzeniasięowegopatomechanizmunakażdymetapierozwojudziecka.
Współwystępującezaburzeniaczychorobyzdecydowaniewpływająnacałyprocesrozwojudziecka.
Nietylkododatkowogoobciążają,opóźniają,alewręczdeformująjegoprzebiegiobrazkliniczny.
Więcejwnimwidocznychzmianregresywnychniżprogresywnychnaróżnychpoziomach
rozwojowych.Ponadtowieleobjawówjestnatylenieukształtowanych,niewyraźnych,żepojawiająsię
wątpliwości,którezdeficytówwrozwojudzieckanależyprzyjąćzabazalne(rdzenne),aktóre
zadodatkowe,współtowarzyszące.Określenieowegomodelurozwojowegoiskali
charakterystycznychobjawówmacentralneodniesieniedodiagnozyklinicznejdziecka,aszczególnie
diagnozyróżnicowej.
Najczęstszerodzajezaburzeńokresudzieciństwawchodzącewskładzaburzeńłączonychto:
autyzm,zespółAspergera,zaburzeniasemantyczno-pragmatyczne,zaburzeniaprzetwarzania
słuchowego,hiperleksja,niewerbalnetrudnościwuczeniusię,ADHD,dysleksja,zaburzenialękowe,
obsesyjno-kompulsywne,zaburzeniazachowaniaiemocji,zaburzeniaopozycyjno-buntownicze,
psychotyczne,schizofrenia,depresja,zaburzeniadwubiegunoweiinne.Podobieństwowieluobjawów
wtychzaburzeniach,oróżnymstopniunasilenia,powiązaniastrukturalnemiędzyobjawami,
występowanieobjawówsubklinicznych,granicznychbądźwynikającychzespecyfikiosobowości
jednostkitotylkoniektóredylematypodczasdiagnozyróżnicowej.
Podobnypatomechanizmwspółwystępowaniazaburzeńwystępujewróżnychchorobach.Coraz
częściejdiagnozujesięwspółchorobowość(comorbidity).Tokategoriastosowanawprzypadku
występowaniajednejlubwięcejchorób(zaburzeń)wuzupełnieniudochorobypodstawowej
(zaburzenia)lubjakoskutekdodatkowychzaburzeńwperspektywiecałegożycia.Wmedycynie
pojęcietoopisujewszystkiezaburzeniarozpoznaneujednostki,anietylkoto,którejest
zdiagnozowanejakopierwotne.Oznaczato,żewrozpoznaniuużywasięobukategorii
diagnostycznych–zaburzeniaklinicznelubzaburzeniaistanysomatyczne.Przykładamitakiego
obrazuklinicznegomogąbyć:mózgoweporażeniedziecięce,alkoholowyzespółpłodowy(FAZ),zespół
Tourette’aczyzespółDowna.Skalategozjawiskapozostajejednakbliżejnieokreślonaiwwielu
przypadkachtrudnadozdiagnozowania.
Zaproszenieautorówdoniniejszejpublikacjiorazwybórporuszanychprzeznichproblemówniebyły
przypadkowe.Głównekryteriumstanowiłydoświadczeniebadawczeikliniczneautorów
wpsychopatologiirozwojowejorazgotowośćdopodjęciajakżeniełatwejdyskusjinaddylematami
