Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
ROZDZIAŁ1
Edukacjaobywatelska
społecznym.Abyuczniowiemoglijepoznaćizrozumieć,koniecznejestprzekazanie
imwskondensowanejformieogromnejilościwiadomościprzyzastosowaniuspecy-
ficznychdlaposzczególnychdyscyplinnaukowychterminówipojęć.Poważnymutrud-
nieniemwzrozumieniuprzezuczniówlicznychzagadnieńprogramowychwiedzy
ospołeczeństwiemożebyćwielośćteoriinaukowychorazróżnorodnośćoceniopinii
formułowanychprzezróżneautorytetyimedia.Dynamikaprocesówzachodzących
wróżnychobszarachżyciaspołecznegosprawianatomiast,żewiedzadostarczana
przezszkołęulegaszybkiejdezaktualizacji.Kwestietesąpoważnymwyzwaniemdla
nauczyciela,którymusistaleśledzićinformacjeprzekazywaneprzezśrodkimasowego
przekazuorazuzupełniaćwiedzęmerytoryczną.
Naspecyfikęwiedzyospołeczeństwiewpływarównieżto,żewiedzaprzekazywana
wramachtegoprzedmiotustalejestkonfrontowanaprzezuczniówzichosobistymdo-
świadczeniem,obrazemkreowanymprzezmediaorazwiedząpozaszkolną,którejźró-
dłemsąuznaneprzeznichautorytety(np.rodzice,rówieśnicy,idolepopkultury).Takie
konfrontacjemogąprowadzićdozanegowaniaobrazuświataproponowanegoprzez
szkołę,alejednocześniestwarzająszerokiemożliwościzaangażowaniaemocjonalnego
uczniówiskłaniajądoformułowaniaiwyrażaniaprzeznichwłasnychoceniopinii.
Mogąnatomiastczasamipowodowaćtrudnepodwzględemwychowawczymsytuacje.
Odnauczycielabędziejednakzależało,jakszerokieramydyskusjiokreśli,iwjakim
stopniuswoimzachowaniembędziestwarzałpoczuciebezpieczeństwauczniów.
1030Edukacjaobywatelskajakowspólne
europejskiepodejście
Edukacjaobywatelska–realizowanawróżnychformachipodróżnyminazwami–ma
wEuropiedługątradycję,aobecniewwielukrajachjesttraktowanajakopriorytet13.
Najejznaczeniezarównowszerokim,jakiwęższym–szkolnym–zakresie,odlat
zwracająuwagęorganizacjeeuropejskieodpowiedzialnezabudowanieiumacnianie
demokracjiispołeczeństwaobywatelskiego.Wdokumentachprogramowychwskazu-
ją,żeodjakościedukacjiobywatelskiejzależykształtowanieaktywnejpostawyobywa-
telskiej,jakościżyciawspołeczeństwiedemokratycznymorazwzmacnianiekultury
demokratycznej.Podkreślająjednocześnie,żeistotnąrolęwtymprocesiespełniają
nauczyciele,którzypowinnipromowaćuczeniesiędemokracjipoprzezstosowanie
13
Szkolnaedukacjaobywatelska(wychowanieobywatelskie)przyjmujeróżneformy.Wwiększościkrajów
napoziomieszkołypodstawowejjestonozintegrowaneznauczanieminnychprzedmiotówlubwprowadzone
jakościeżkamiędzyprzedmiotowa.Napoziomieszkolnictwaśredniegonatomiastwychowanieobywatelskie
częstostanowiodrębnyprzedmiot.Analizacelówwychowaniaobywatelskiegowposzczególnychkrajachwska-
zuje,żewszędziezadaniemszkołyjest:umożliwienieuczniomuzyskaniapodstawowejwiedzynatematpolity-
ki,kształtowaniewartościipostawkoniecznychdorealizacjikoncepcjiodpowiedzialnegoobywatelstwaoraz
stymulowanieaktywnegouczestnictwawżyciuszkolnymispołecznym.Patrz:Wychowanieobywatelskiewszko-
łachwEuropie,
http://www.eurydice.org.pl/files/cityedu05.pdf
;patrzteż:L.Kacprzak,K.Pająk,Społeczeń-
stwoobywatelskie.Szerzej:E.Jeziorowski,Edukacjaobywatelskamłodzieżywpaństwachdemokratycznych,
w:EdukacjaobywatelskamłodzieżyuproguzjednoczonejEuropy,red.W
.Magoń,E.Jeziorowski,Bydgoszcz
1998,s.134–138.
