Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zmierzchfilozofiiabsolutun11
tegouprawnionewydajesiępytanie,„czyfilozofiajakowiedzaautonomiczna
możeistniećtylkowtedy,gdyjejostatecznymcelemjestposzukiwanie
absolutu?”
4
.Łączysięznimdrugiepytaniestawianeprzezcytowanegofilozofa:
„Czy(...)wspieraniesięnaabsoluciejestkoniecznymwarunkiemodnalezienia
sensuświataisensuludzkiegoistnienia?”
5
.
OdmiennośćrozwijanegopoHeglusposobufilozofowaniadostrzeganajest
przezwiększośćreprezentantówwspółczesnegożyciafilozoficznego.Filozofia
przestajebowiembyćdyscypliną,któraprzynosi,czyteżobiecuje,nieodległe
rozwiązanieproblemównajważniejszychdlaczłowieka.JakzauważaRorty,zani-
katradycyjna,profetycznafunkcjafilozofapozwalającazaliczaćgodointelek-
tualnejawangardyludzkości,atakżesytuowaćwfunkcjiobrońcyludzkościprzed
przesądami.Rozluźnieniezwiązkuzcałościąidziewparzezindywidualizmem
przeżywaniaswegoistnienia,cosprzyjazanikowizmysłumetafizycznego.
Powodujetoistotnezmianywuprawianiufilozofii.Napierwszyplanwysuwają
sięzagadnieniabardziejkonkretne,coodpowiadapowszechnemudziśpoczuciu
sensownościpodejmowaniadziałańnieprowadzącychdorelacjizcałościąbytu.
Filozofiarezygnujezeswejdawnejmisjiumożliwianiarelacjizabsolutem,ale
otwierająsięprzedniądużobardziejskromnemożliwości(zpunktuwidzeniajej
dawnychaspiracji).Możeograniczaćsiędopodejmowaniacząstkowychproble-
mów,byćmniejpoważnaniżkiedyś,awięczbliżaćsięnaprzykładdoliteratury
czyteżdostarczaćwzniosłychprzeżyć,aletylkoniektórymzeswychodbiorców.
Jejpozycjaokazujesięmałostabilnaiskromna,zsamymzaśfilozofowaniem
zdajesięłączyćpewneryzyko,oczymjakopierwszywspomniałNietzsche.
Mówiąckrótko,nowafilozofiastajesięczymśproblematycznymzpunktu
widzeniajejdawnychkryteriówinorm.Filozofierozwijającetennowysposób
myśleniacechujeczęstonieprzejrzystość,gdyżsądalekieodmyśleniasystem-
owego.Brakautonomiitakiegosposobufilozofowaniapociągazasobązwiązek
myśleniafilozoficznegozdokonaniamiinnychdziedzin,coprowadzidowrażenia
przypadkowościjejinspiracji.
Powyższeróżnicewstosunkudotradycyjnejfilozofiistająsięczasem
przesłankądostrzeganiajejzasadniczegokryzysu.Kiedyśfilozofiastarałasię
poznaćostatecznąprzyczynęrzeczy,azarazemująćjewcałośćnasposób
poznania,pozostającegowgestiiBoga.Natomiastprzedstawicielenowejfilozofii
zawężająjejaspiracjeirezygnujązideiautonomiifilozofiiwzględeminnych
dziedzinkultury.Dlategorównieżjejprzedstawicielomniejestłatwoprzestawić
sięnauprawianiefilozofiiodwołującesięjedyniedoskończonościisami
4
S.Sarnowski,Zmierzchabsolutu.Zproblemówfilozofiichrześcijańskiejiegzystencjalistycznej,Warszawa
5
1974,s.15.
Tamże,s.307.
