Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ogatunkudziennikarskim/medialnym
27
Kolejnąkwestią,którąnależyporuszyć,jestświadomośćczytelnicza
istnieniagatunkówdziennikarskich
13.Strukturagatunkowarozpozna‑
wanaprzezodbiorcówwkonkretnychdziennikarskichtekstachpozwa‑
lanapoprawnyodbiórprzekazu(Maziarski1976a:90).Wartowspo‑
mnieć,żeinaczejczytamytekstinformacji,ainaczejtekstreportażowy.
Jednocześnieidentyfikacjagatunkuzależyodnaszychczytelniczych
przyzwyczajeńiwyuczonychponiekądzachowańlekturowych.Jest
czymśuprzednimwstosunkudokontaktuzkonkretnymprzekazem.
flIstniejezatemjakiśwzórczyteżstylodbioru–coodsyłanasponow‑
niedotradycyjnegomyśleniaokonwencjachigatunkach”(Bauer2009:
331).PodobnąkonstatacjęwyrażaGoban-Klas:flnowszetraktowanie
gatunkówzwracauwagęnaichwiększezróżnicowanie(np.gatunek
wiadomościdziennikarskiejorazjegopodrodzaje),atakżenaaktywny
udziałodbiorcówwichkonstruowaniu.Gatunkisąnietylezawarte
wprzekazach,cowoczekiwaniachpublicznościiznanychjejkonwen‑
cjach”(Goban-Klas2005a:199).Opotocznejświadomościgatunków
prasowychszerzejpiszeMieczysławBalowski,którywyrażaopinię,
żewspółcześniebrakujejasnejświadomościgatunkowejodbiorcy
14,
główniedlatego,żesamiautorzytekstówmająproblemzidentyfika‑
cjągatunkową.Towynikazogromnejpłynnościformdziennikarskich,
zpróbprzekraczaniagranicgatunku;ztego,żewprasiewystępują
licznepublikacjeonieostrymlubmieszanymcharakterzegatunkowym,
którychstrukturajestwspółokreślanaprzezcechydwulubwięcejga‑
tunkówdziennikarskich(Maziarski1976a:89).Propozycjezabawzga‑
tunkiempłynąodsamychbadaczydziennikarskichtekstów:flnajlepsze
utworypowstająniewtedy,gdykurczowotrzymamysięokreślonego
przezkonwencjęschematu,alewówczas,gdypodejmujemyswoistą
»grę«ztymschematem”(Bauer2008a:256).flZachowanietakiejczy
innejkonwencjigatunkowejoznaczałobypoprostu»zamrażanie«owej
płynności,powrótdoarbitralniezaznaczonychgranicmiędzytypami
wypowiedzi–granic,któresązupełnieniezrozumiałewdzisiejszym
społecznymżyciuiwkontekstachinteraktywnejkomunikacji,gdykon‑
wencjetraktujesięwyłączniejakopłaszczyznyodniesieniadlastylizacji
iparodiowania,jakopoleintertekstualnychgierztradycjąlubczytel‑
nikiem”(Bauer2009:330).
13OdsyłamdoważnejksiążkiMonikiZaśko-ZielińskiejPrzezoknoświadomości.
Gatunkimowywświadomościużytkownikówjęzyka(2002),którazostałapoświęconapotocz‑
nejkompetencjigenologicznej.
14Tętezęautorbudujenaprzeprowadzonychbadaniachankietowychwśródstuden‑
tów,którzytylkow21%potrafilipoprawniezidentyfikowaćwzorzecgatunkowy(Ba‑
lowski2000:318–319).
