Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
F.Kokot,Gospodarkawodno-elektrolitowaikwasowo-zasadowawstanachfizjologiiipatologii,Warszawa2005
ISBN83-200-3109-5,©byWydawnictwoLekarskiePZWL2005
Wwarunkachstandardowych1milimol(mmol)gazowegoCO2zajmujeobję-
tość22,26ml,stądwceluprzeliczeniacałkowitejzawartościCO2wyrażonejwvol%
nammol/lnależywartośćpierwsząpomnożyćprzez10/22,26=1/2,23.
Regulacjahomeostazyosmotycznej
płynówustrojowych
Dokładnerozumieniezaburzeńrównowagikwasowo-zasadowejiwodno-elektroli-
towejwymagaomówieniazagadnieniamolalnościpłynówustrojowychorazme-
chanizmówjąregulujących(wSIpojęcieosmolalnośćzostałozastąpionepoję-
ciemmolalność).
ZgodniezprawemRaoultadodaniedojakiegośrozpuszczalnikarozpuszczają-
cejsięwnimsubstancjizmniejszapotencjałchemicznyrozpuszczalnika.Zmniej-
szeniepotencjałuchemicznegoobjawiasięspadkiemparowaniarozpuszczalnika,
spadkiemtemperaturyzamarzaniaorazwzrostemciśnieniaosmotycznegoitempe-
raturywrzenia.Stopieńzmianywspomnianychcechfizycznychjestuzależnionyod
liczbycząsteczekrozpuszczalnych.JeślirurkęwkształcieUprzedzielisięupodsta-
wybłonąpółprzepuszczalną(błonatakajestprzepuszczalnadlacząsteczekrozpusz-
czalnikainieprzepuszczalnadlacząsteczekrozpuszczonych),poczymdojednego
ramieniarurkiwlejesięroztwórglukozy,natomiastdodrugiegodotejsamejwyso-
kościwodę,topopewnymczasiewysokośćsłupacieczywramieniuzawierającym
roztwórglukozybędziewiększaodwysokościsłupawody.Różnicaciśnieniahy-
drostatycznegoobusłupówcieczyodpowiadaciśnieniuosmotycznemuglukozy.Ci-
śnienieosmotyczneroztworuzależyodliczbycząsteczeksubstancjirozpuszczal-
nej.
Pojęciemolalności(=osmolalności)oznaczaliczbęmolisubstancjiosmotycz-
nieczynnychzawartychw1000grozpuszczalnika).
Molarność(=osmolarność)roztworuokreślaliczbęmolisubstancjiosmotycz-
nieczynnychw1lroztworu.Jedenmol=1000mmol.Ciśnienieosmotyczne1mola
substancjiniedysocjującejokreślanodotychczasjako1osmol(skrótosm).Jeden
osm=1000miliosmoli(skrót–mosm).
Jeżeliwroztworzeznajdujesięniejedna,alewięcejsubstancjirozpuszczo-
nych,tociśnienieosmotyczneroztworubędziesumącząstkowychciśnieńosmo-
tycznychwywołanychposzczególnymisubstancjami.
Molalność(=osmolalność)roztworuobliczasięwgwzoru:
Molalnośćroztworu,wyrażonawmol/kgH2O=ϕ·n·c
ϕ–współczynnikaktywnościosmotycznejbadanejsubstancji,
n–liczbaosmotycznieczynnychcząsteczekpowstającychwroztworzezjednejcząsteczki
substancjirozpuszczonej,
c–stężeniedanejsubstancjiwyrażonejwmolachnakgH2O.
Współczynnikaktywnościosmotycznejustalasiędlakażdejsubstancji,używa-
jącroztworówookreślonymstężeniuiwiadomejmolalności.Naprzykładwspół-
czynnikϕdlachlorkusoduwynosi0,93.Jeśli1molNaCl(=58g)rozpuścisię
13
