Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Rolnictwopodstawą
rozwojugospodarczego
1.1.Istotafeudalizmu
Wliteraturzehistorycznejpojęciefeudalizmuniejestjasnookreślone.Trudnojest
bowiemznaleźćodpowiedniąformułęujmującącałokształtstosunkówgospodar-
czo-społecznychwokresieodrozpaduwspólnotypierwotnej(bądźteżsystemu
niewolnictwa)dopełnegoukształtowaniasięsystemukapitalistycznego.Wtej
sytuacji,zamiastpodaniadefinicjiustrojufeudalnego,omówimytrzyzasadnicze
jegocechy:
(1)ukształtowaniesięsystemupodległościprawnejigospodarczejjednych
grupspołeczeństwafeudalnegowzględeminnychgrupspołecznych,
(2)dominacjagospodarkinaturalnej,
(3)decentralizacjarynkówtowarowych.
Wspołeczeństwiefeudalnymwykształciłysiętrzystany:chłopski,mieszczański
iszlachecki.Proceswyodrębnieniasięposzczególnychstanówbyłdługotrwały.
Wpoczątkowymokresieustrójfeudalnycechowaładużamobilnośćspołeczna.
Późniejjednak,gdyugruntowałasięuprzywilejowanapozycjaszlachty,zabroniła
onazmianprzynależnościstanowej.
Wzajemnazależnośćgrupludnościwchodzącychwskładspołeczeństwafeudal-
negoukładałasięwsystemhierarchii,tworzącejrodzajdrabinyspołecznej.Wnaj-
bardziejrozwiniętejformiesystemtenkształtowałsięwEuropieZachodniej.Pan
feudalnysprawowałbezpośredniąwładzęnadludnościąchłopską.Onsamzkolei
oddawałsiępodopiekęmożniejszegoodsiebiefeudała(hrabiego,księcia),często,
zresztą,byłzmuszanydoprzyjęciatejopieki.Wtensposóbstawałsięwasalem
(ztytułupodległościosobistej),azarazemlennikiem(ztytułupodporządko-
waniaswychdóbr).Niejednokrotniezdarzałosię,żeitenmożnypanpodlegał
jakiemuśjeszczepotężniejszemudostojnikowi.Nadostatnimpieczęsprawo-
wałpanujący.
