Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kuizaakcentowanewąskimikanałamiorazdrogami.Wmiejscuprzecięciasięobu
osisytuowanybyłzazwyczajpałac,pawilonogrodowynawyspiealbobasen,bądŹ
fontanna.Niekiedypawilonybyłyumieszczonenakrańcachosiwodnych,zamy-
kałyperspektywę,jaknp.wzałożeniachogrodowychzczasówszachaAbbasaI
Wielkiego(1557–1628),wrezydencjiIsfahan.Takiukładprzestrzennyogroduod-
powiadałwyobrażeniomwszechświatanaBliskimWschodzieimiałzapewnerów-
nieżznaczeniesymboliczne.
Płaszczyznęogrodunatychkobiercachogrodowychwypełniałaobficieboga-
taroślinność,ożywychkolorach.Drzewa,krzewyikwiatyodtwarzanezdużądo-
kładnościąrysunkuiznaturalizmemcharakterystycznychszczegółówumożliwia-
jąrozpoznanierozmaitychroślinuprawianychwówczaswogrodach,jakcyprysy
(uważanezasymbolnieśmiertelności),kwitnącewiśnie,pomarańcze,cytryny,gra-
naty,laury,róże,mirty,piwonieiwieleinnych.Szczególniecenionebyłyrośliny
kwitnąceorazobdarzonesilnymzapachem.Kanaływodne,obokichznaczenia
kompozycyjnego,umożliwiałynawadnianieogrodu,zaśwodotryskiorzeŹwiałypo-
wietrzeiwzbogacałykompozycjęogroduefektamiplastycznymiorazszmerem
spadającejwody.Stałymicharakterystycznymelementemogrodubyłyróżnezwie-
rzęta.Obfitośćroślinsilniepachnącychibogactwokwiatów,mieniącychsięróżny-
mikolorami,uzupełniałybarwnepapugiiśpiewająceptaki.Wstawachikanałach
obokroślinwodnychhodowanoróżnegatunkirybiptactwawodnego.
ZamiłowaniePersówdoogrodóworazdodrzew,zwłaszczadużychiokazale
rozrośniętych,znalazłoswojeodbicietakżewmalarstwieperskim.Bardzocharak-
terystycznyjestwnimmotywaltany,umieszczonejmiędzykonaramiwkoronie
staregodrzewa,doktórejwejścieumożliwiałyspecjalneschody.
Ogrodyperskieotaczanebyłymuremzcegły,którywbardziejokazałychrezy-
dencjachkrólewskichmiałnierazbardzoozdobnąformę.
GRECJA
Antycznyogródgreckijestzwiązanyprzedewszystkimzbudowląużyteczno-
ścipublicznej.Wynikatozówczesnegożyciaspołeczeństwagreckiego,wktórym
dominowałyorganizacjespołeczneipubliczne.
StarożytnaGrecjamiałałagodnyklimatśródziemnomorskiipogodneprawie
przezcałyrokniebo,urozmaiconygórzystyteren,niewielkieilościurodzajnejgle-
by.Charakteryzowałjąbrakszerokichdolinrzecznych.Niezbytbogatafloraifau-
nastwarzałyinnewarunkinaturalneniżwkrajachWschodu.PrzyrodaGrecji
sprzyjałapowstaniurozdrobnionejorganizacjipaństwowej,którątworzyłyliczne
miasta-państwa,zwanepolis.Oneteżbyłyośrodkamihandlowymi,kulturalnymi,
politycznymiisiedzibąwładz,awięcokreślałytakżeramyimożliwościzałożeń
ogrodowych.
PoczątekwłaściwejhistoriiGrecjipoprzedzanajstarszawrejonieMorzaEgej-
skiegokulturakreteńska,czyliminojska,zośrodkiemnaKrecie(3000–1200
p.n.e.).Wywarłaonaznacznywpływnasztukęgrecką.Znanyzwykopaliskokaza-
36
