Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Historiawmuzeach.StudiumekspozycjiHolokaustu
dodniadzisiejszego.Traktującmuzeasztukijakosymbolwszystkichmuzeów,
definiujesięjeczasamijakoantytetycznewobeczasadmodernizmu.Według
kryteriówawangardymuzeasąinstytucjamistatycznymiizacofanymi.Związa-
netradycjąiznaturykonserwatywne,mogąjedyniereprezentowaćhierarchię
wartościiinteresydominującychelit.Niemogąbyćzatemmiejscem,gdzie
dokonujesięzmiana,niemogąteżjejreprezentować.Opisującmuzeumjako
mauzoleumtatradycjaintelektualnaumieszczajepozaszerszymspołecznym,
kulturowymiekonomicznymkontekstem.
3Odtamtychczasówpodziśdzień
trwadyskusjanadstatusemmuzeówiichinstytucjonalnymizadaniami,
awspółcześniedoświadczamykolejnejzmianyzarównowparadygmacieprak-
tykmuzealnych,jakiwichocenie.
Prezentowanyzaryswspółczesnejmyślikrytycznej,koncentrującysięna
rolipublicznychmuzeów,pozwolimiprzedstawićpełniejszyobrazproblema-
tykiiułatwiuwydatnieniewagizagadnieńprzedstawionychwkolejnychroz-
działachstudium.Muzeasąinstytucjamipamięcikulturowej,selekcjonującymi,
uprawomocniającymiiinterpretującymiprzeszłośćdlaswojejpubliczności.
Transformacje,którewnichzachodzą,sąodzwierciedleniemszerszychzmian
wsposobachpostrzeganiaprzeszłościistrategiijejprzekazywania.Swojąanali-
zęrozpocznęodrefleksjinadgłównymitezamidotyczącymimuzeumjako
instytucjipublicznej,awszczególnościprzydzielanychmuzadań,funkcjiimiej-
scawspołeczeństwie.
1.1.Ćwiczenieobywatelskości
Zperspektywywspółczesnychanalizmuzeapostrzeganesączęstojako
instytucjewpajająceokreślone(wprzypadkupierwszychmuzeówpublicznych:
burżuazyjne)wartościorazsłużącepotrzebompaństwaidominującymgrupom
interesówwjegoobrębie.OpierającsięnateoriiMichelaFoucaulta,inter-
pretującejpraktykikulturowewkategoriachwzrastającejregulacjikulturyprzez
państwozapośrednictwemdyskursówwiedzy-władzy,niektórzybadaczetrak-
tująmuzeajakpołączeniehistorycznychstrukturinarracji,praktykistrategii
wystawienniczychorazinteresówiimperatywówróżnych(rządzących)ideolo-
3Zob.naprzykład:PaulValéry,Problemmuzeów,przeł.BeataMytych-Forajter,WacławForajter;
TheodorW.Adorno,MuseumValéryProust,przeł.AndrzejJ.Noras,[w:]Muzeumsztuki.Antologia,red.
MariaPopczyk,Universitas,Kraków2005,s.87–104.Wswychnajbardziejskrajnychprzejawach
wyznawcypowyższejteoriiwzywalidoniszczeniamuzeów.Najbardziejznaniprzedstawicieletej
tradycjitoFriedrichNietzsche,PaulValéry,futuryści,dadaiści,surrealiści.NaprzykładFilippo
Marinettitakwypowiadałsięomuzeach:„Razwrokumożeciedonichpielgrzymować,takjakwdniu
WszystkichŚwiętychchodzisięnacmentarze[...]pozwalamwamnato.Razwrokumożeciezłożyć
bukietkwiatówprzedMonąLisą,natoteżwampozwalam.Aleniedopuszczamcodziennego
oprowadzaniapomuzeumnaszegonędznegobytu,naszejułomnejodwagiinaszegochorobliwego
niepokoju.Dlaczegoludziechcąsięzatruwać?Dlaczegochcązbutwieć?”,zob.ChristaBaumgarth,
GeschichedesFuturismus,Rewohlt,Hamburg1966,s.37,cyt.za:MariaPopczyk,op.cit.,s.210.
