Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Rolaułaskawieniawsystemieustrojupaństwowego
łaskiwartościoweelementy,takiejak:negacjaindywidualnejabolicji,racjo-
nalizacjaprzyczynstosowaniałaskiirozszerzenieichkatalogu,podkreśle-
niemożliwościzastosowaniałaskiwwynikunaruszeniasprawiedliwości
formalnejprzezorgansądowy.Widocznesąrównieżwadytejteorii,aprze-
dewszystkimkonstrukcyjnasztuczność,uwidaczniającasięwtraktowaniu
władzyreprezentującejpaństwojakojakiejśstronydysponującejwłasnym
prawemdowykonywaniakary,wstosunkudoktóregomożedokonywać
aktówmaterialnejdyspozycji.DozaletteoriiUrozkazu”P
.Labandanależy
niewątpliwiezaliczyćtrafneujęcieprawałaskijakoinstytucjisuigeneris,nie-
dającejsięzakwalifikowaćbezresztydozakresuwładzyustawodawczej,
wykonawczejczysądowniczej.Zastrzeżenianasuwajednak,sformułowa-
nygłównieprzezP
.Labanda,brakjakichkolwiekograniczeńwodniesieniu
dopodstawułaskawienia,jegowarunkówprawnych,treściiuzasadnienia
aktułaski,stosowaniaindywidualnejabolicji.Wątpliwościbudzirównież
traktowanieułaskawieniajakowetaprzeciwkoustawieiprawu,apodstaw
jejstosowaniajakopozbawionychcharakteruprawnego
181
.
Rozpocząćwypadaodspołecznejroliprawałaski.Ztegopunktuwi-
dzenianiewątpliwietrafnieoddałistotęindywidualnejłaskiM.Cieślak,
pisząc,żeułaskawienietonieto,cosięskazanemunależy,leczto,naco
społeczeństwomożesobiewstosunkudosprawcypozwolićbezwłasnej
szkody,aczęstonawetzpożytkiem.Niezmieniategostanurzeczyfakt,iż
społeczeństwodziałatuniewprost,leczzapośrednictwemswegoorganu
182
.
Jakwywodzitenautor,przyzastosowaniułaskiwewłaściwychrozmiarach,
wwypadku,gdyrzeczywiściezajdąistotnepowodyułaskawienia–nieza-
leżnieodtego,czydotycząskazanego,czyteżnie–akttenzgodnyjestzin-
teresemspołecznym,niestanowidlańzagrożenia,anawet–wszczególnych
okolicznościach–możeprzynieśćspołeczeństwurealnąkorzyść
183
.
Istotaułaskawieniazprawnegopunktuwidzenia(naturaprawna)
koncentrujesięnatym,żestanowionoaktprawnyszczególnegocharak-
teru(suigeneris),któregoniemożnabezresztyzaliczyćdowykonywania
władzyustawodawczej,wykonawczejczyjurysdykcyjnej.Uzasadnienie
181
Por.obszerneuwagiA.Murzynowskiegoodnośniedoocenytychteorii(Ułaskawienie...,
s.27–28,31,33–34,35–36),atakżeH.J.Fallera[(w:)LexikondesRechts...,s.79,80–81]natematistoty
prawałaski.M.Cieślakformułujetrafnespostrzeżenie,iżułaskawieniejestinstytucjąprawnąinie
mapodstawumiejscawiaćjejpozasystememprawa(Refleksjenatematuzasadnienia...,s.55).
182
M.Cieślak,Refleksjenatematuzasadnienia...,s.54–55.Autorzastrzegaprzytym,żeniedo-
tyczyonawypadków,gdywdrodzeułaskawieniakorygowaćtrzebawyrokinieodpowiadająceak-
tualnymwymaganiomspołecznym.
183
Ibidem,passim,wszczególnościs.51–53.
75
