Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Rolaułaskawieniawsystemieustrojupaństwowego
zachowaniezasadsprawiedliwościformalnejwtokuzasadniczegopostę-
powaniarozpoznawczego(wszczególnościsądowego)odgrywabardzo
istotnąrolę,aichprzestrzeganieprowadzidowysokiegostopniapraw-
dopodobieństwaosiągnięciarezultatuwpostaciwydaniasprawiedliwego
merytorycznieorzeczenia.Zasadysprawiedliwościformalnejwpostępo-
waniusądowymkreująprzepisyprocedurykarnej,więcoichprzestrze-
ganietuchodzi.Ichnieprzestrzeganiemożeprowadzićbowiemnp.do
błędnegoustaleniastanufaktycznegosprawyiskazaniaoskarżonegoza
czyn,któregofaktycznieniepopełniłlubzaczynzagrożonywyższąsank-
cją.Powszechnieprzyjętązasadąjest,żeułaskawienieniejestinstytucją
przeznaczonądozastępowaniaprocesowychśrodkówkontroliorzeczeń.
Wychodzącztegowspólnegozałożenia,poszczególniautorzyzajmujązróż-
nicowanestanowiskacodomożliwościnaprawianiawdrodzestosowania
łaskibłędówproceduralnychpopełnionychwpostępowaniurozpoznaw-
czym
134
.Zaakcentowaniawięcwymaga,żeprzedmiotemocenyorganusto-
sującegoprawołaskiorzeczeniawymierzającegosankcjemogąbyćzarówno
kwestiemerytoryczne,atowymiarkaryiprzestrzeganieprawamaterial-
nego(kryteria:sprawiedliwośćmaterialna,humanitaryzm,racjonalność),
jakiformalne–przestrzeganieprawaprocesowego(kryteriumwpostaci
sprawiedliwościformalnej)
135
.
134
Podstawyprocesowe(np.poważnyinieodwracalnybłądwpostępowaniusądowym)przyj-
mująprzykładowo:H.-H.Jescheck,T
.Weigend,Lehrbuch...,s.924;A.Murzynowski,Ułaskawienie...,
s.63–66;M.Cieślak,Refleksjenatematuzasadnienia...,s.49–50;odmienniepolemizującyztymostat-
nimautoremM.Szerer,Wzwiązkuzzagadnieniemułaskawienia,Pal.1965,nr2,s.48.Należyteżodno-
tować,iżułaskawienieUnapodstawienowychlubnowoujawnionychfaktów,któreniezbiciewyka-
zały,żezaszłaomyłkasądowa”expressisverbisprzewidują:art.14ust.6MiędzynarodowegoPaktu
PrawObywatelskichiPolitycznych(Dz.U.z1977r.Nr38,poz.167,załącznik)orazart.3Protokołu
DodatkowegoNr7doKonwencjioOchroniePrawCzłowiekaiPodstawowychWolności(Dz.U.
z2003r.Nr42,poz.364).
135
OdmiennezapatrywaniaprezentujeM.Starzewski,Uwagiozwierzchnictwiesiłzbrojnychoraz
oprawiełaskiPrezydentaRP
,CzasopismoPrawniczeiEkonomiczne1936,nr1–12,s.228–229.Zdaniem
tegoautoraprawołaskiniesłużyłagodzeniusurowościprawaczyteżewentualnemunaprawianiu
pomyłeksądowych,aletemu,byorganykierującepaństwemmogłyzapobiegaćwykonywaniuwy-
rokówkarnychpolitycznieniepożądanychlubszkodliwych.
59
