Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
takzpowodukoniecznościujawnieniawdzielepochodzącymzinnego
kręgukulturowegowszystkichtychelementów,któresąnośnikiem
ewokowanychsensóworazzagwarantująwykryciewłaściwej(nadrzędnej)
intencjitekstu.Zatemobciążonesemantycznie,,ciałaobce’’(tj.po-
chodząceodpre-tekstówlubwskazującenanie)powinnysięznaleźć
wcentrumdociekańtłumaczaiostateczniezostaćpoddaneujawnieniulub
implicytnejaktualizacjiwprzekładzie,byczytelnikdocelowyrównież
mógłzaznaćplaisir–intelektualnejprzyjemnościzlektury(Barthes).
Wobecpowyższego,intertekstualnośćjakoobszarbadańprzekłado-
znawczychzostajezawężonadorelacjimiędzytekstowychzachodzących
międzyoryginałemapre-tekstamiorazprzekłademijegopre-tekstami.
Wykluczonezostająrelacjeinterlingwalne,którezachodząmiędzyteks-
temoryginalnymajegoprzekładem,bądźmiędzyoryginałemakolejnymi
jegoprzekładamiwramachseriitłumaczeń,gdyżwtegotypurelacjach
,,elementróżnicujący’’niebędziemiałwartościsemantycznej–koniecz-
nejdouchwyceniaintencjidzieła.Tymsamymrelacjetebędąnależećdo
tzw.intertekstualnościhoryzontalnej,wprzeciwieństwiedo,,znaczenio-
twórczej’’idialogicznejintertekstualnościwertykalnej
16
.
1.1.Typologiarelacjiintertekstualnych
Literaturoznawcywyróżniająkanonobowiązkowy,czylikanonliterackiej
tradycji,orazkanon,,kontekstowy’’,czylinarzuconyprzeztekstorygina-
łu
17
.Natendrugimogąsięskładaćnaprzykładtekstyzkulturypopularnej
16
TerminytewprowadziładoobieguKristeva,wyróżniającawymiarhoryzontalny,
gdzietekstodniesionyjestdopodmiotuposługującegosięokreślonymsposobempisania
orazdoadresata,awymiarwertykalny,gdzietekstzorientowanyjestnauprzednilub
współczesnykorpustekstów.Por.Pfister1991:192.Pojęciatewielokrotniepowracajągłów-
niewbadaniachobszaruniemieckojęzycznego.Jednakkolejnibadaczeinaczejrozumiejąich
znaczenia.ThomasGrimanntraktujewertykalnośćwkategoriiodniesieńmiędzytekstami,
jakorelacjęjednokierunkową,tj.tekstpóźniejszyprzywołujetekstwcześniejszy.Natomiast
horyzontalnośćdotyczytekstówznajdującychsięoboksiebie,czylinierecypującychsię
wzajemnie,arelacjamiędzynimidokonujesięwskutekpodobieństwa,paraleli,homologii,
awystępująceróżnicenieimplikujądialogiczności.Por.Grimann2001:193.Takądefinicję
wertykalnościihoryzontalnościprzyjmujęnapotrzebyniniejszejksiążki.
17
Kwestiękanonupodejmujerównieżwrozważaniachdotyczącychintertekstualności
irecepcjiniemieckibadaczWolf-DieterStempel.Dokonujeonrozróżnieniamiędzy
czytelnikiemamatoremaczytelnikiemprofesjonalnym,np.naukowymbadaczem,właśnieza
pomocąznajomościkanonu.Zdaniembadacza,czytelnicyprofesjonalnitworząniewielką
19
