Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
Językowaprojekcjaemocjiwwypowiedziachdzieci...
niedeterminowanewyobrażenieprzedmiotu,obejmującezarównocechy
opisowe,jakiwartościująceobraz,będącerezultateminterpretacjirzeczy-
wistościwramachspołecznychmodelipoznawczych.[ł]Stereotypma
wartośćpoznawczą[ł]iniejestwyłączniewypełnionyemocjami[J.Bart-
miński1998,s.64].
flZbogactwacechbazowych,tj.ogółucechutrwalonych–jakzakłada
J.Bartmiński–użytkownikdokonujewyboruitworzykonfiguracje,któ-
resąwdużymstopniukonwencjonalne”[J.Bartmiński1993,s.269].Me-
chanizmykierującekreowaniemwypowiedzisprowadzająsiędotakich
pojęćjak:flpunktwidzenia”,flperspektywa”,flprofilowanie”,flprofil”.
flSłużąoneopisowirelacjiłączącejsferępojęciowązrzeczywistością
obiektywnąidobrzesięmieszcząwprogramiesemantykikognitywnej”
[tamże,s.270].
flPunktwidzenia”rozumieJ.Bartmińskijakoflpodmiotowo-kulturo-
wyczynnikdecydującyosposobiemówieniaoprzedmiocie,wtymoka-
tegoryzacjiprzedmiotu.[ł]Zespółdyrektywkształtującychtreśćistruk-
turęsłówicałychwypowiedzi,dającychteżpodstawędoidentyfikacji
gatunkówmowyistylówjęzykowych”[J.Bartmiński1999,s.105].flPer-
spektywa”wtymujęciusprowadzasiędoflzespołuwłaściwościstruktu-
rysemantycznejsłów,skorelowanegozpunktemwidzeniaibędącego,
przynajmniejwpewnymzakresie,jegorezultatem”[tamże,s.106].
flProfilowanie”zakładaanalizęznaczeniawyrażeńjęzykowychwra-
machszerszejcałości,któraokreślanajestmianem:flsytuacjiprototypo-
wej”[A.Wierzbicka1985],fldomenykognitywnej”[R.Langacker1995,
s.18],flramy”[M.Minsky1980;Ch.J.Fillmore1985]lubflwyidealizowa-
negomodelukognitywnego”[G.Lakof1986].WkoncepcjiJ.Bartmiń-
skiegoakcentprzesuniętonaflpodmiotmówiący”(homoloquens),który
współtworzątakieelementyflsubiektywne”jak:typracjonalności,wie-
dzaoświecie,systemwartości,podmiotowypunktwidzenia[J.Bart-
miński,S.Niebrzegowska1998,s.212].Obligatoryjniejesttutajwpisana
obecnośćczłowiekajakointerpretatoraiflorganizatora”sceny(=podmio-
towypunktwidzenia)[R.Tokarski1991,s.137].Czynnikitetworzątw.
ramęinterpretacyjnąsłowa[por.Ch.J.Fillmore1985].Efektemdziałania
tychczynnikówjestujęcieprzedmiotuwszczególnysposób,któryokre-
ślanyjestjakoflprofil”.Różneprofileniesąróżnymiznaczeniami,sąflspo-
sobamiorganizacjitreścisemantycznejwramachpodstawowegoznacze-
nia”[J.Bartmiński1993,s.8].Profilowaniezakładaistnienieflprototypo-
wegoprofilu”ipochodnychodniego[J.Bartmiński,S.Niebrzegowska
1998,s.220].
