Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wspólnejpolitykitransportowej.
Założenieokluczowejroligrupinteresuwprocesieintegracjieuropejskiej
Podstawowetezyneofunkcjonalizmuopierająsięnazałożeniu,żeprocesintegracjijestrezultatemnietylepotrzebfunkcjonalnych,ile
przedewszystkiminterakcjisiłpolitycznych:grupnacisku,partiipolitycznych,rządówpaństwczłonkowskich,instytucjimiędzynarodowych.
Podmiotyte,dążącdorealizacjiwłasnychpartykularnychinteresów,częstotworząróżneformyporozumieniaiwspółpracy,aw
określonychwarunkachrywalizującezesobąstronyprzekazująswojekompetencjetymsamymorganizacjom,zwiększającprzez
toistotnośćorazzakreswspólniepodejmowanychdecyzji[17].Jednakichrolanieograniczasięlitylkodowywieranianaciskunagłówne
organydecyzyjnedlaforsowaniawłasnychinteresów.Wznacznejmierzewpływająonenaprzebiegidynamikęprocesuintegracji
europejskiej,wwieluwypadkachbowiemichoczekiwaniaiżądaniaprzyczyniająsiędocorazściślejszejwspółpracypolitycznej
igospodarczej.Zczasem,wedługErnstaB.Haasa,rośnieznaczenieproceduralnego
consensu
,czyliszukaniaporozumieniawcelu
realizacjiwłasnychinteresów.Teinteresyniemusząbyćzzałożeniazgodne,aleniezbędnesąramyinstytucjonalnedoszukaniawspólnej
platformydziałaniaelitigrupinteresu[18].
Haasprzypisywałgrupominteresurolęniemaldecydującą,większąniżpartiompolitycznym,ajegopodejściedointeresariuszymiało
charakternormatywny,dostrzegałbowiemprzedewszystkimpozytywneskutkiichdziałalności.Oczywiściegrupynaciskumogąwywierać
presjęnaorganydecyzyjnewróżnychdziedzinach:politycespołecznej,edukacjiczysprawachobronności,jednaktowsektorach
gospodarczychstanowiąsiłęnapędowąprocesówintegracyjnychiprzyspieszonegorozwojutechnologicznego.Towłaśniewsektorze
gospodarczymskoncentrowanajestichaktywność.Wsytuacjach,gdypojawiająsięrozbieżnościwpoglądachnatemattempaintegracji
gospodarczej,grupyinteresumogąnawetprzezwyciężyćsprzeciwpaństwczłonkowskich[19].WedługHaasatworzeniewspólnotywfazie
wyjściowejniewymagamasowegopoparciaspołecznego,niejestteżwymaganalegitymizacjategoprocesu,natomiastwdużymstopniu
jesttozależneodwsparciaelitpolitycznychiekonomicznych,wtymgrupinteresówgospodarczych.
Rozwójelitigrupinteresuściślewiążesięzprocesemintegracji–imjestongłębszy,tymwięcejinstytucjiitymsilniejszegrupynacisku
ielity.Grupyinteresu,wtymgłównieorganizacjebiznesuizwiązkizawodowe,byłyjednakwopiniiHaasatymi,któreprzyczyniłysię
doprzyspieszeniawspółpracyiintegracjigospodarczejwEuropie.
Organizacjeigrupynaciskumająwstosunkudoprocesuintegracjiodmienneoczekiwania,któreczęstomogąbyćprzyczyną
nieporozumień,alezdaniemHaasadlalogikiprocesuintegracyjnegoważniejszajestzbieżnośćinteresówniżichzgodność.Tomoże
wyjaśniać,dlaczegoEuropejskaWspólnotaWęglaiStali(EWWiS)byłaakceptowanaprzezwszystkich–ponieważoferowałamnogość
odmiennychkorzyścidlaróżnychpodmiotów[20].Badanieaktywnościróżnegotypuinteresariuszy,wedługneofunkcjonalistów,może
wistotnysposóbwspomóczrozumieniezawiłościprocesuintegracjieuropejskiej,szczególniewjegopoczątkowychetapach.Stojązatym
trzyargumenty.Popierwsze,grupyinteresutworząważnekanałykomunikacyjnemiędzygłównymiinstytucjamiWspólnot
aspołeczeństwemwEuropie,sąswegorodzajuremediumnaistniejący„deficytdemokracji”[21].Podrugie–odgrywająkluczowąrolę
wprocesielegitymizowaniadecyzjipodejmowanychprzezinstytucjeUE,potrzecie–przyczyniająsiędoprzeniesieniaczęścikompetencji
państwnarodowychnapoziomponadnarodowy,szczególniewzakresiesprawgospodarczych.
Neofunkcjonalistycznepodejściedoroligrupinteresuwprocesieintegracjieuropejskiejbyłodominującewlatachpięćdziesiątych–
sześćdziesiątych,zczasemjednakokazałosięniewystarczającewpróbachwyjaśnianiazmianzachodzącychwlatachnastępnych.
Równieżkoncepcjaliberalizmumiędzyrządowego,wskazującanadominacjępaństwnarodowychiznaczniemniejszeznaczenieorganizacji
interesówwkształtowaniujednoczącejsięEuropy,byłacorazczęściejkrytykowanajakomałoużyteczna.Badaczezwrócilisięzatem
wstronęinnychteorii,czerpiącinspiracjęzróżnychdziedzinnaukspołecznych.
