Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zapewnieniu,nadrodzeglukoneogenezy,podażyglukozyniezbędnejdla
tkanekglukozozależnych,takichjakmózgierytrocyty.
Wobniżeniupodstawowejprzemianymateriinaweto30–40%zasadniczą
rolęodgrywają:
•
spadekaktywnościhormonówtarczycy;
•
ograniczenieaktywnościfizycznej;
•
ograniczenieaktywnościmetabolicznejtkanek,komórek,enzymów.
Jednaknajbardziejistotnymelementemadaptacjidogłodzeniajestzmniej-
szenieaktywnościpompysodowej(ATP-azysodowo-potasowej).Wwarunkach
prawidłowychpompasodowaizwiązanezniąmechanizmyaktywnegotrans-
portuzużywająaż1/
3spoczynkowegozapotrzebowaniaenergetycznegoorga-
nizmu.Zmniejszenieaktywnościtychmechanizmówprowadzidozwiększania
stężeniasoduwewnątrzkomórkowegozokoło109mmol/kgdo185mmol/kg
suchej(komórkowej)masyciałaorazzmniejszeniawewnątrzkomórkowegostę-
żeniapotasuz367do327mmol/kgsuchej(komórkowej)masyciała.Wzrost
ilościsoduprowadzidozwiększeniacałkowitejobjętościwodyworganizmie,
coczęstotowarzyszyciężkiemuniedożywieniu.
Zmniejszeniepodstawowejprzemianymateriitypowedlagłodzeniaproste-
go,któregodobrymprzykłademsąstrajkigłodowepodejmowaneprzezzdro-
wych,młodychludzi,przyjmującychdoustnie2–3litrypłynów/d,pozwalana
zaoszczędzeniewłasnychzapasówenergiiiwydłużaokresprzeżycia.Wtych
przypadkachśmierćzpowoduwyczerpaniazasobówenergetycznychnastępuje
poutracieokoło50%wyjściowejmasyciała,zwyklepoupływie50–60dniod
rozpoczęciagłodówki.
Całkowicieodmiennajestodpowiedźmetabolicznanagłodzeniechorychna
ciężkieostrechorobyorazchorychpodużymurazie,operacjiiuogólnionym
zakażeniu.Charakteryzujesięonawzrostempodstawowejprzemianymaterii,
zwiększeniemprodukcjiglukozyzbiałkaizwiększonymwykorzystaniemkwa-
sówtłuszczowychdocelówenergetycznych.
Jeżeliwtymczasieniezostaniezapewnionapodażenergii(25–30kcal/kgmc./d
ibiałka(0,9–1,1g/kgmc./d),dochodzidoszybkiegozużyciazapasów,aśmierć
następujepoutracie20–30%wyjściowejmasyciałanaskutekwyczerpaniaźró-
dełenergii.
Kolejnymmechanizmemadaptacyjnymjestograniczeniesyntezyirozpadu
białek.WrazzezmniejszeniemilościwewnątrzkomórkowegoRNA,białekien-
zymówdochodzinietylkodoutratykwasównukleinowychiaminokwasów,ale
takżejonówmetali,takichjakmagnez,miedź,cynk,mangan,żelazoiselen,któ-
rychmonitorowanieiuzupełnieniejestjednymzcelówleczeniażywieniowego.
Brakpodażyodpowiednichilościglukozyzzewnątrz(około180g/d)prowa-
dzidoszybkiegowyczerpaniazapasówglikogenu,obniżeniastężeniaglukozy
wsurowicykrwi,zmniejszeniawydzielaniainsulinyiwzrostuwydzielaniaglu-
32
