Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Uwagiwprowadzające
takżetrybunałówmiędzynarodowych(wramachregułyKompetenz-Kompetenz
czycompétencedelacompétence)18,wtymisamegoMTK19.
Pojęciejurysdykcjipaństwdoczekałosięwieluopracowańwliteraturze
przedmiotu20.Jurysdykcjęczęstookreślasięjakoprerogatywępaństwa21,traktu-
jącjąjakoemanacjęjegosuwerennościlubaspektsuwerenności22.Choćzłaciny
iurisdictiooznaczanprawosprawowaniasądów”23,współcześniepojęciejurys-
dykcjiniekoniecznieograniczanejestjedyniedosądownictwa,raczejnawiązuje
onodosprawowaniawładzy(jakwart.1EuropejskiejKonwencjioochronie
prawczłowiekaipodstawowychwolności)iuprawnieńpaństwawdziedzinie
ustawodawczej,sądowejiwykonawczej.Jurysdykcjaustawodawcza(legislative
jurisdictionlubprescriptivejurisdiction)odnosisiędozwierzchnictwapaństwa
nadorganamistanowiącymiprawo;jurysdykcjasądowa(judicialjurisdictionlub
adjudicativejurisdiction)dotyczyuprawnieniasądówdanegopaństwadoroz-
strzyganiasporówprawnych,natomiastpojęciejurysdykcjiwykonawczej(execu-
tivejurisdictionlubenforcementjurisdiction)24wiązaćnależyzuprawnieniemdo
egzekwowaniaobowiązującegoprawa25.Zakresjurysdykcjipaństwa,zpewnymi
18Omiędzynarodowejjurysdykcjitrybunałów:I.Bantekas,S.Nash,InternationalCriminal
Law,Taylor&Francis,London-NewYork2007,s.93.Wodniesieniudomiędzynarodowychtry-
bunałówkarnychadhocdopierowyrokwsprawieTadicia,wktórymIzbaApelacyjnaTrybunału
jugosłowiańskiegopowołałasięnazasadęcompétencedelacompétence,potwierdziłuprawnienie
trybunałówdookreślaniawłasnejjurysdykcji,zob.Prosecutorv.DuskoTadic,Decisiononthe
Defencemotionforinterlocutoryappealonjurisdiction,ICTY
,CaseNoIT-94-I,2.10.1995,par.18
(jakoTadićInterlocutoryAppeal).
19Art.19StatutuMTK.
20Por.m.in.M.Akehurst,Jurisdictionininternationallaw,nBritishYearbookofInternational
Law”1975,nr46,s.145-257;D.W.Bowett,Jurisdiction:Changingpatternsofauthorityoverac-
tivitiesandresources,nBritishYearbookofInternationalLaw”1982,t.53(1),s.1-26;P.Malanczuk
(red.),Akehurst’sModernIntroductiontoInternationalLaw(wyd.7),Routledge,London-New
York1997,s.109in.;M.Shaw,InternationalLaw(wyd.6),CambridgeUniversityPress,
Cambridge2008,s.645in.
21Taknp.B.Brown,Primacyorcomplementarity:Reconcilingthejurisdictionofnational
courtsandinternationalcriminaltribunals,nYaleJournalofInternationalLaw”1998,nr23,s.424.
22R.Cryer,H.Friman,D.Robinson,E.Wilmshurst,AnIntroductiontoInternational
CriminalLawandProcedure,CambridgeUniversityPress,Cambridge2011,s.43,takżeD.W.
Bowett,op.cit.,s.1orazJ.Crawford,Brownlie’sPrinciplesofPublicInternationalLaw(wyd.8),
CambridgeUniversityPress,Cambridge2012,s.456.
23Zob.S.Dubisz(red.),Uniwersalnysłownikjęzykapolskiego,op.cit.,hasło:jurysdykcja.
24Zob.szerokoM.Shaw,InternationalLaw…,op.cit.,s.645in.,takżeR.O’Keefe,
InternationalCriminalLaw,OxfordUniversityPress,Oxford-NewYork2015,s.6in.;M.Płachta,
Konfliktyjurysdykcyjnewsprawachkarnych:pojęcie,genezaiśrodkizaradcze,nProkuratura
iPrawo”2010,nr11,s.5in.;należyjednakzwrócićuwagęnato,żekoncepcjataniejestjednolita
inawetpodziałjurysdykcjinasądowniczą,ustawodawczączywykonawcząmożepodlegaćmo-
dyfikacjom,np.RogerO’Keefewyróżniajedynieprescriptivejurisdictionienforcementjurisdic-
tion,zaliczającdotejpierwszejtakżejudicialjurisdiction,por.R.O’Keefe,Universaljurisdiction.
Claryfyingthebasicconcept,nJournalofInternationalCriminalJustice”2004,t.2,s.736.
25Szerokonatentematzob.M.Shaw,InternationalLaw…,op.cit.,s.645in.
