Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Pomysłsłownikaliteratureuropejskichwperspektywiekierunkówigrup
zrodziłsięponaddziesięćlattemupodczaspracynadksiążkąoawangar-
dzie1.Brakowałomiwówczastakiegohistorycznegokompendium,wktó-
rymmógłbymbeztruduodnaleŹć,bądŹzweryfikować,fakty,daty,nazwiska
itytułydzieł-niekiedyopodstawowymcharakterze-któreskładająsięna
wielcezróżnicowane,dynamiczneiszczególniepalimpsestycznedziejelite-
ratureuropejskichXXw.Niejednokrotniezatemzmuszonybyłemdoczaso-
chłonnych(ainierzadkobezskutecznych)kwerendiposzukiwańwnieprze-
branejilościksiążek,monografiiiartykułów,polskichiobcojęzycznych.
Wefekcieprzyniosłotonieoczekiwanerezultatywpostacinagromadzonych
materiałów,wprawdziedlaksiążkioawangardziezbędnych,alewielcepoży-
tecznychdlakomparatystycznegoobrazuliteraturyminionegostulecia.Posta-
nowiłemjewykorzystaćwformiesłownikakierunkówigrupliterackich.
Pierwszyjegozarys-niedokońcawówczaspoprawny-przedstawiłemwroz-
prawceopublikowanejprzezŁódzkieTowarzystwoNaukowew1987r.2
Potrzebategorodzajusłownikajestbezdyskusyjna.Niedostateksynte-
tycznychujęćhistorycznoliterackichXXwiekujestszczególniedotkliwy,po-
nieważformyiewolucjeliteraturywspółczesnejnienależądonajłatwiej-
szychwodbiorze.Decydujeotymtakżespecyfikażycialiterackiego:nigdy
dotądwhistoriiniemieliśmydoczynieniaztakintensywnąiwielokierun-
kowądynamikąprocesuhistorycznoliterackiego.Nigdyteżdotądwkulturze
literackiejnieuobecniłosiętakwieleprogramów,teoriiimanifestóworaz
grup,kolektywówizespołówredakcyjnych.Usystematyzowanasłownikowo
wiedzaoliteraturzeXXw.ułatwizpewnościąrównieżrozumieniezjawisk
najnowszych,krystalizującychsięwformacjipostmodernizmu,którypro-
gramowonawiązujetwórczydialogzawangardowąprzeszłością.
Encyklopediepowszechne,anawetliterackie(notabenewPolscetrudno
mówićoichdostatku)opisująprądyartystyczne,kierunkiiHizmy”oraz
ugrupowanianaderlakonicznieograniczającsięponadtodofaktówpodsta-
wowych.Obserwacjatadotyczyzarównowydawnictwpolskich,jakiobco-
języcznych.Jedneidrugieskupiająsięnarodzimejliteraturze,częstonie
pamiętającozwiązkachzinnymiliteraturamialboteżpomijającje.Mimo
rozmaitychprocesówintegracyjnychwEuropie,takwsferzepolitycznej,jak
iekonomicznej,wciążdominujepraktyka-zwłaszczawujęciachzachodnio-
europejskichhistorykówliteratury-pomniejszania,albocałkowitegoigno-
1G.Gazda:Awangarda–nowoczesnośćitradycja.Wkręgueuropejskichkierunkówliterackichpierwszych
dziesięcioleciXXw.,ŁódŹ1987.
2G.Gazda:Projekt,założeniaorazindekshasełsłownika„EuropejskiekierunkiigrupyliterackieXXw.”,
HSprawozdaniazCzynnościiPosiedzeńNaukowych”1987,R.XLI,2.
5
