Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zaprzestaniamówienianiżzaprzestaniamilczenia,np.:
niemów
;
przestańmówić
;
czy
możeszprzestaćmówić
;
zamilcz
;
umilknijnareszcie
;
milcz
,ażdokolokwialnychczy
odczuwanychjakonieeleganckie,nawetordynarne:
przestańnadawać
;
zamknij
się
.Znacznierzadszesązachętydoprzerwaniamilczenia,aiwtedyprzeważnie
sązastępowanezachętamidomówienia,np.:
powiedzcoś
;
odezwijsię
;
opowiadaj
;
mów
.
Jakwidać,podkreślanieiwydobywaniezaletmilczenianajwyraźniejwiążesię
zpowszechnymprzekonaniem,żemówieniejestczynnościąłatwiejszą,naturalniejszą,
aponadtozdradzaizobowiązuje,możebyćzatemmniejbezpieczneniżmilczenie.
Geronimo,wódzApaczów,wyjaśniałsenspowiedzenia:„Apaczmilczy”jakoreakcję
naagresjęlubgłupotę.Zkoleiniewiaręwmożliwośćdobregoporozumieniasięzdrugim
człowiekiemwyrażazdanie:„Niekiedylepiejprowadzićrozmowęzcisząaniżeli
zczłowiekiem”(usłyszanewrozmowiewPolskimRadiu).
2.Milczymymówiąc
Przyjmujączapodstawęto,żemilczenietowarzyszymówieniu,jestjegodrugąstroną
ijestrównieżjegotłem,przyjrzymysięteraztakimsytuacjomspołecznejkomunikacji,
wktórychrównocześniewystępujemówienieiniemówienie(coś,coniezbytzręcznie,ale
adekwatniemożnabyokreślićjako
mowomilczenie
).Przytymniechodzituozwykłe
przemilczenia,czyliniemówienie,niewspominanieoczymś,zbywanieczegoś
milczeniem,ale–otakieprzemilczanie,którejestświadomymzatajaniemczegoś,przy
równoczesnymmówieniuotymsamymprzedmiocie,jednakmówieniuniepełnym,
fragmentarycznym,selektywnym,bardzoczęsto–intencjonalnym.
Takiezjawiskonazywamdwuwarstwowąstrukturąspołecznejkomunikacji.
Składasięonaznastępującychwarstw:a)powierzchniowej,którąstanowiograniczony
komunikatwerbalnynajakiśtemat,ojakimśprzedmiocie,fakcie,zdarzeniu;b)głębokiej,
którąstanowi,równieżograniczone,alebezporównaniarozleglejsze,milczenienajakiś
temat,ojakimśprzedmiocie,fakcie,zdarzeniu;milczenierównoznaczne
zniedomówieniemczyprzemilczeniemczęścitreścikomunikowanejwwypowiedzianym
tekściewarstwypowierzchniowej.
Poprzednio,gdybyłamowaosemantycemilczenia,pojawiałysiętakiepojęcia,jak:
milczenieiciszaorazrelacje:milczenie–ciszaorazmilczenie–mówienie.Teraz
koniecznejestuwzględnieniejeszczejednegoskładnikaukładu–myślenia.Zazwyczaj
uznajesię,żemowajestnajpełniejszymwyrazemmyśli,amyślnajpełniejmożebyć
uzewnętrznionazapomocąsłowa,czylimowy,ponieważtakikomunikatwyrażamyśli
bardziejbezpośrednioidocieradoodbiorcywprost,aniewymagasubiektywnego
przygotowaniaczynastawienia,jaknaprzykładwodbiorzedziełmuzycznychczy
plastycznych.Aprzecieżiwtlekomunikatusłownegoniemalzawszekryjesię,poza
myślą,jeszczesferapsychiki.Przytympotrzebaczykoniecznośćmówienia
(komunikowaniasięzotoczeniem)macharaktersubiektywnyiobiektywny,apotrzeba
czykoniecznośćmilczenia–przedewszystkimsubiektywny.
Przedstawionyukładjestkompletnydopierowówczas,gdyzawieratrzygłówne
składniki:myśl,którąwyrażamyzapomocąmówieniaimilczenia,ponieważmowa
imilczeniesązintegrowanymiskładnikamikomunikacjispołecznej,atakżeskładnik
dodatkowy,zazwyczajtowarzyszącytamtym,tojestintencja.
Wnikliwaobserwacjategoukładuprzekonujeojegorozległościwewspółczesnym
świecie,aścisłyzwiązekjegoskładników,zwłaszczamowyimilczenia,jeststaleobecny
wspołecznejkomunikacji.Spotkaćgomożnaniemalwewszystkich,bardzo
różnorodnychsytuacjach,poczynającodkameralnychkontaktówprywatnych,akończąc
nasferzewielkiejpolitykiimiędzynarodowejdyplomacji.
Otowybraneprzykładyilustrującedwuwarstwowąstrukturękomunikacyjną:
1.Najprostsza,najbardziejelementarnaicodziennasytuacjakomunikacjiwtypowym
