Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jednymzpodstawowychterminównowoczesnejlogopediijest
zaburzonazdolnośćkomunikacyjna:wangielskiejterminologii
communicativedisability(D.Crystal,R.Varley1999),wniemieckiej
terminologiigestörteKommunikationsfähigkeit;Störungvon
Kommunikationsfähigkeit(M.Grohnfeldtiin.2000).
JeżelichcemysięzajmowaćZZK,należynajpierw,przynajmniej
krótko,określićsamązdolnośćkomunikacji,czylizdolnośćczłowieka
doświadomegoiwedługodpowiednichnormortofonicznychużywania
językajakosystemuznakówisymboliwcałejjegokompleksowości
orazwewszystkichjegoformach,wcelurealizowaniaokreślonego
zamierzeniakomunikacyjnego.
Kompleksowośćoznacza,żezdolnośćtaobejmujewszystkie
płaszczyznyjęzykowe(fonetyczno-fonologiczną,leksykalno-
semantyczną,morfologiczno--syntaktyczną,pragmatyczną...);jeżeli
chodzioformy,tozdolnośćkomunikacjiobejmujewszystkiesposoby
komunikowania(np.:mówiony,graficzny,niewerbalny).Zdolność
komunikacjiczłowieka(takjakczłowieksam)jestpunktemprzecięcia
trzechwzajemniesięwniejprzeplatającychwymiarów:biologicznego,
psychicznegoispołecznego,awięcstanowibio-psycho-społeczną
jedność.Tenpunktprzecięciajestukażdegoczłowiekaindywidualnie
zróżnicowany,aspecyficznazdolnośćkomunikacjijest
charakterystycznadlajednostki,podobniejaksposóbchodzenia.
Określenie„normalnej”zdolnościkomunikacjimożebyćczasem
trudne.Kategoria„normalności”jestbowiemprzyoceniekomunikacji
ijejodchyleńowieleszersza,ajejgranicesączęstobardziejniejasne
niżgranicenormwinnychdziedzinach.Owielełatwiejniżogólnie
obowiązujące,normalnelubodchylającesięodnormyprzejawy
zdolnościkomunikacjidasięokreślićnp.„normalny”–średniwzrost
obywateliwcentymetrachlub„normalny”słuchwdecybelach.
Przejawów,którektośoceniajakoewidentneZZK,innyczłowiek
możenawetniezauważyć.Jesttospowodowanekilkomaczynnikami:
–ludziezwyższymwykształceniem(zwłaszczawdziedzinie
humanistycznej)majątendencjęoceniaćjakośćprzejawówmowy
innychludzibardziejsurowoizwyklerównieżustalaćswoje
granice„normy”wyżej;
–uniektórychprofesjonalistówmowy(np.:nauczycieli,aktorów,
spikerówitd.)wymaganiadotyczące„normy”sąsurowszeniżw
innychprofesjach;
–lekkichodchyleńodnormy,mniejwyraźnychprzejawówZZK(na
przykładmniejrażącebłędywymowy)możemyniezauważaćz
