Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
waniachzmianzgodnychzpożądanymiprzezsiebiestandardami
(Dudzikowa,1993).
Wliteraturzeprzedmiotufunkcjonujewieletypologiikompe-
tencji.Jednymznichjestrozróżnienienatakzwanekompetencje
ogólne,któreodnosząsiędoróżnychdziedzinżycia(generalcompe-
tence),ispecyficzne(specificcompetence).Stosowanyjestteżpodziałna
kompetencjeintrapersonalne(naprzykład:emocjonalne,poznawcze,
autokreacyjne)orazinterpersonalne(np.komunikacyjne,społeczne,
zawodowe).Dzielisięrównieżkompetencjenaindywidualneoraz
rozwijanewramachgruppracującychnadokreślonymrozwiązaniem
luborganizacji(corecompetence).Wyróżniasiętakżekompetencjeza-
wodoweorazkompetencjekluczowe,którewznacznejmierzedecy-
dująoaktywnościjednostkiwewspółczesnymświecie(Kędzierska,
2007).Kompetencjekluczowetozestawnajważniejszychkompe-
tencji,bezktórychniemożnakształtowaćkompetencjipozostałych.
Specjaliściwyróżniajądwaujęciakompetencji:jakoadaptacyjny
potencjałpodmiotuijakotransgresyjnypotencjałpodmiotu(Ency-
klopediaPedagogicznaXXIwieku).Pierwszeznichzbliżonejestdo
behawiorystycznejkonotacjisprawnegoiefektywnegodziałaniajako
podstawowejzpożądanychformaktywnościczłowieka.Przejawiasię
napoziomiezachowaniapodmiotuimożebyćskuteczniebadana,
diagnozowana,kształtowanaorazdoskonalonawprzyjętychzakre-
sachikategoriach(Półturzycki,2008).
Wtransgresyjnympotencjaledziałaniewiążesięztwórcząaktyw-
nościąpodmiotuistanowirzeczywistośćkulturową,odnosisiędo
przekształcaniakulturowychwzorówaktywności(tamże).
Terminkompetencjapojawiasięjakodeterminantaludzkiejak-
tywności,będącawstanieokreślićjąwsposóbmożliwieracjonalny
iobiektywny.Możnatworzyćlistękompetencjiniezbędnychdlapo-
20
