Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AlicjaHelman
jakopróbyzmierzającewtymkierunku.Rashomontostudium,ukazującejakludzkiin-
stynktprzetrwaniabierzegóręnadwartościamimoralnymi.Wgąszczuprzenosiczytelni-
kawpodziemnyświatseksuiśmierci,gdzietakzwanefaktyiprawdybiałegodniaznikają
wmroku6.
PojmowanieprzezAkutagawęnźródłażycia”znalazłoeksplicytnywyraz
wtekściezatytułowanymListdopewnegostaregoprzyjaciela,napisanymprzed
samobójcząśmierciąiuchodzącymzajegotestament.Akutagawawyznał:nTo,co
uważamyzaźródłożycia,jestwistocieniczyminnymjakzwierzęcąenergią.Ja
takżejestemtylkoludzkimzwierzęciem”7.Stwierdzeniedalekieodmłodzieńczej
wiarywto,iżźródłemżyciajestNajwyższyIntelekt.
DlaAkutagawy-piszeUeda-opisywanienaturytoopisywaniepotwornejzwierzę-
cości,którajestźródłemludzkiegożycia.Akceptowalnaczęśćnatury-to,cocieszyoko
iumysł-znajdujesiętylkonapowierzchni,choć,byćmoże,tylkotylepotrafidostrzec
przeciętnyczłowiekwnormalnymżyciu.Akutagawytonieinteresowało.Szukałwyjątko-
wychokoliczności,wktórychczłowiekzostajezmuszonystawićczołopotwornościswojej
natury.Ztegowłaśniepowodujegoopowieścisąwypełnionetakimisytuacjami8.
PassustendoskonalecharakteryzujezarównoRashomona,jakiWgąszczu.
Akutagawaprzywiązywałszczególnąwagędojęzyka,kładącnacisknietylko
naznaczeniesłów,lecztakżeichdźwiękikształtideogramu.Dobierałsłowamoż-
liwieniedwuznaczneiposługiwałsięklarownąskładnią.
Przedewszystkimchciałbympisaćjasno-utrzymywał.-Chcęwyrazićwprecyzyjnych
słowachto,comamnamyśli.(...)Wszelkiemojewysiłki(jeślitakmogętonazwać)zmie-
rzająwstronęklarowności.(...)Niemogępodziwiaćkompozycji,którymbrakjasności.
Mamnadzieję,żesamnigdydotegoniedojdę.Wkwestiikompozycjijestemapolliński9.
Ważnabyładlaństruktura,lecznieakcja.Nieprzywiązywałdoniejwagi,
choćbybyławypracowana,dobrzeskonstruowana.Wjegoprzekonaniuniema
onasamoistnejwartościartystycznej.Dziełoonajprostszejakcji,pozbawionebo-
hatera,jednejliniidramaturgicznejmożebyćwybitne,jeślitylkozawierawsobie
npoetyckiegoducha”
.
Niemniejwdzielesztukiceniłprzedewszystkimwielostronnośćiwielowar-
stwowość,bowiemtylkowtensposóbmożeonooddaćcałązłożonośćżycia.
Akutagawaniewierzyłwprosteprawdyczyteżwogólemożliwośćuchwycenia
tego,comogłobyzaprawdęuchodzić.Jestonazawszezbytzłożona,nieuchwytna.
Wszelakoniechodziłootenrodzajdwuznaczności,którydopuszczakażdąinter-
pretację,leczowielostronnośćzakładającąmnogośćpunktówwidzenia.
6Tamże.
7Cyt.za:tamże,s.116.
8Tamże.
9Tamże,s.112.
16
