Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Administracyjnoprawneograniczeniaprawawłasnościnieruchomości
ochronywłasnościprywatnejwyrażaart.21,zgodniezktórymRzeczpospolita
Polskachroniwłasnośćiprawadziedziczenia(ust.1),awywłaszczeniejestdo-
puszczalnejedyniewówczas,gdyjestdokonywanenacelepubliczneizasłusznym
odszkodowaniem(ust.2).Podobnycharaktermaart.64Konstytucji.Zgodnie
zust.1tegoprzepisukażdymaprawodowłasności,innychprawmajątkowych
orazprawodziedziczenia.Konstytucjastanowirównież,iżwłasność,inneprawa
majątkoweorazprawodziedziczeniapodlegająrównejdlawszystkichochronie
prawnej(art.64ust.2).Artykuł64ust.3dopuszczaograniczeniaprawawłasno-
ści,aletylkodokonywanewdrodzeustawyitylkowtakimzakresie,wjakimnie
naruszająistotyprawawłasności.Wprawdzieprzepisykonstytucjinieprzybliżają
pojęciawłasnościaninawetistotytegoprawa(naktórąpowołujesięart.64ust.3),
alezakotwiczeniewniejtegopojęciamaistotnenastępstwa.Ustawodawcazwykły
niemożebowiemdowolniekształtowaćtreściprawawłasności.Wszczególności
niedopuszczalnejesttakieukształtowanietreściwłasności,którepozbawiałoby
właścicielazasadniczychuprawnień,atrybutówmieszczącychsięwistocietego
prawa,pozostawiającwłaścicielowijedynienudumiuris.Dokonująckontrolikon-
stytucyjnościprzepisówustaw,umówmiędzynarodowychiaktówpodkonstytu-
cyjnychdotyczącychprawawłasności,TrybunałKonstytucyjnyniejestzwiązany
rozumieniemwłasności,jakienadałjejustawodawcazwykły.Niemniejjednak,
jakzauważasięwliteraturzeprzedmiotu,nagruncieobecnieobowiązujących
przepisówkonstytucyjnych,jakiprzepisówprawacywilnegoniemapodstawdo
rozróżnieniakonstytucyjnegoicywilistycznegorozumieniawłasności30.
ObokKonstytucjiRPdoprawawłasnościodwołująsiętakżeunormowania
prawnomiędzynarodowedotycząceochronyprawjednostki.Wpierwszymrzę-
dzienależytuwspomniećoart.1Protokołu1doKonwencjioochroniepraw
człowiekaipodstawowychwolnościsporządzonegowParyżudnia20marca
1952r.31Zgodnieznimkażdaosobafizycznaiprawnamaprawodoposzanowa-
niaswegomienia;niktniemożebyćpozbawionyswojejwłasności,chybażewin-
teresiepublicznyminawarunkachprzewidzianychprzezustawęorazzgodnie
zogólnymizasadamiprawamiędzynarodowego,ztymżepaństwa-stronyproto-
kołumająprawodostosowaniatakichustaw,jakieuznajązakoniecznedoure-
gulowaniasposobukorzystaniazwłasnościzgodniezinteresempowszechnym
lubwceluzabezpieczeniauiszczaniapodatkówbądźinnychnależnościlubkar
pieniężnych.RównieżKartaPrawPodstawowychUniiEuropejskiej32przewiduje
gwarancjeprawawłasności.Wmyśljejart.17każdymaprawodowładania,uży-
wania,rozporządzaniaiprzekazaniawdrodzespadkumienianabytegozgodnie
zprawem;niktniemożebyćpozbawionyswojejwłasności,chybażewintere-
siepublicznym,wprzypadkachinawarunkachprzewidzianychwustawie,za
30A.Stelmachowski,Modelewłasności...,s.90.
31Dz.U.1995,nr36,poz.175.
32Dz.U.UE.C.2007,nr303,poz.1zezm.
