Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Administracyjnoprawneograniczeniaprawawłasnościnieruchomości
anawetzniszczenia)ipobieraniapożytkówiinnychprzychodów,jakierzeczdaje.
Wświetleart.53kodeksucywilnegomogąbyćtopożytkinaturalnebądźcywil-
ne.Zgodniez§1tegoprzepisupożytkaminaturalnymirzeczysąjejpłodyiinne
odłączoneodniejczęściskładowe,oilewedługzasadprawidłowejgospodarki
stanowiąnormalnydochódzrzeczy.Pożytkamicywilnymirzeczysąnatomiast
dochody,którerzeczprzynosinapodstawiestosunkuprawnego(art.53§2).
Prawodorozporządzaniarzecząmieściwsobieprawodozbyciarzeczy(wtym
takżedorozporządzenianiąnawypadekśmierci)orazprawodojejobciążenia
bądźpoprzezustanowienienarzeczyinnegoprawarzeczowego,bądźpoprzez
dokonanieczynnościprawnychdotyczącychrzeczy,apociągającychzasobąskut-
kiobligacyjne(np.wydzierżawienierzeczy).Wymienioneuprawnieniawłaści-
cielamającharakterpodstawowy,aleniewyczerpująprawawłasności.Niejest
możliwewyczerpującewyliczeniewszystkichuprawnieńwłaściciela.Oboktej
pozytywnejstronywłasności,maonateżaspektnegatywny,polegającynatym,
żewszystkiepozostałepodmiotyprawamająobowiązekniewkraczaniawsferę
uprawnieńwłaścicielabezjegozgody40.Obowiązektenniemajednakcharakteru
zobowiązaniawrozumieniuart.353kodeksucywilnego.Istotanegatywnejstrony
własnościpoleganaistnieniumonopoluwłaścicielawzakresiewładztwanadrze-
czą.Wykonywanieuprawnieńwłaścicielaprzezinnąosobę(bezpodstawypraw-
nej)stanowinaruszenietejsfery.Jakzwracasięuwagęwliteraturze,właściciel
niemaroszczeniaoposzanowanieswojegoprawa;roszczenia(służąceochronie
własności)przysługująmudopierowraziejegonaruszenia41.
Trudnoniezauważyć,żeprawowłasnościpoprzezswąniemożliwądoenu-
meratywnegookreśleniatreść,jestraczejpodobnedopojęciawolnościniżpra-
wa.Wolnośćtomożnośćkształtowaniawłasnegopostępowaniawedługswojej
własnejwoli,azatem-możliwośćwyboruróżnychzachowańspośródwielu
wdanejsytuacjimożliwych.Coistotne,treśćwolności(zakresdopuszczalnych
zachowań)niejestokreślonawprawieprzedmiotowym.Prawojedyniezakreśla
granicewolności42.Takwłaśnieczyniustawodawcawodniesieniudoprawawła-
sności,wskazującjedyniejegogranice,tojestustawy,zasadywspółżyciaspołecz-
negoispołeczno-gospodarczeprzeznaczenieprawawłasności.Własnośćmożna
bywięcrozumiećjakwolnośćkorzystaniazrzeczyirozporządzanianią,ograni-
czonąprzeztetrzyczynniki.Wartoprzytymzwrócićuwagęnapojęciewolno-
ścibudowlanejwywiedzionewliteraturzeprzedmiotuzprawawłasnościnieru-
chomości.Możnapowiedzieć,żestanowionapewienwycinektegoprawa,choć
możeteżbyćopartanainnychtytułachprawnych.Wolnośćbudowlanatosfera
zachowańzwiązanychzbudową,remontem,utrzymaniemirozbiórkąobiektu
budowlanego,azatemzachowańmieszczącychsięwzasadziewzakresiewyko-
40J.Ignatowicz,K.Stefaniuk,Prawo…,s.65-66.
41M.Pyziak-Szafnicka,Prawo…,s.726.
42B.Banaszak,Prawajednostkiisystemyichochrony,Wrocław1995,s.8.
