Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tensystem.Narzuceniecentralnejwładzykolidowałozzasadąsuwerenności
państwa,azachowaniestatusquoprzezKoncertkolidowałozpojawieniem
sięnarodowychruchówsamostanowienia.Kiedytaorganizacjapolityczna
upadławrazzwybuchemIwojnyświatowej,nowysystembezpieczeństwa
zbiorowegozostałustanowionypodegidąLigiNarodów.
1020Charakteriznaczeniekoncepcjisystemu
bezpieczeństwazbiorowego
Wprowadzeniebezpieczeństwazbiorowegowskaliglobalnejiregionalnej
jestgłównymcelemwspółczesnejorganizacjimiędzynarodowej.Pozostałe
cele,zarównoekonomiczne,społeczne,jakikulturowe,wkońcowejana-
lizietraktowanejakoceledrugorzędnewobecbezpieczeństwazbiorowego.
Wynikatogłówniezfaktu,żeodpoczątkuXXw.,gdypojawiłosiępojęcie
bezpieczeństwazbiorowego,transformacjaorganizacjimiędzynarodowych
wyróżniałasięprzedewszystkimściślepolitycznymcharakterem.Ponieważ
organizacjemiędzynarodowestałysięorganami,poprzezktórekształtowała
siętransformacjaporządkumiędzynarodowego,autorzystatutów(kart)tych
organizacjidoprowadzilidowłączeniadokażdegoztychtekstówwyraźnych
zasaddotyczącychbezpieczeństwazbiorowego.tonaprzykładartykuły
10i19KartyLigiNarodów,RozdziałVIIKartyNarodówZjednoczonych,
art.4AktuZałożycielskiegoUniiAfrykańskiej,art.6KartyLigiPaństwArab-
skichitd.Istotnie,systemzbiorowegobezpieczeństwazostałuznanyodczasu
powstaniaLigiNarodówzacywilizowanyzamiennikanarchii,któramogłaby
zapanowaćwspołecznościmiędzynarodowej,gdybykażdepaństwomogło
korzystaćzprawadowymierzaniasprawiedliwości,jakprzeważniebywało
wprzeszłości,zarównozapomocąwłasnychśrodków,jakiwewspółpracy
zinnymipaństwami,egzekwującswojesłuszneprawodosamoobronyzbio-
rowej.Systembezpieczeństwazbiorowegozostałrównieżuznanyzanastępcę
systemusojuszyirównowagisił,którycharakteryzowałrelacjemiędzypań-
stwamiwXIXw.idolatsprzedIwojnyświatowej.Wtymkontekściebezpie-
czeństwozbiorowerozumianejestjakoinstytucja,napodstawiektórejpań-
stwa,wramachglobalnegolubregionalnegoporządkumiędzynarodowego,
sprzymierzająsięwobronieswoichuzasadnionychwspólnychinteresówlub
wobecwspółczesnychwyzwańizagrożeń,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2010,s.227;
J.Jaskiernia,Bezpieczeństwopaństwaaochronaprawiwolnościjednostki,[w:]J.Symonides(red.),
Świat…,s.279;J.Jaskiernia,BezpieczeństwopaństwaaochronaprawiwolnościjednostkiwPolsce-
obszarykoegzystencjiikonfliktutychwartościwkontekścierealizacjistandardówmiędzynarodowych
iwewnętrznych,[w:]J.Jaskiernia(red.),Bezpieczeństwopaństwaaochronaprawiwolnościjednostki
wewspółczesnymświecie,WydawnictwoUniwersytetuJanaKochanowskiego,Kielce2012,s.58.
34