Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
którypowiększaswojąsiłę.Jednymznichjest„konfederacjamniejpotężnych
suwerenów,którzy,zapomocątejkoalicjisiły,stająsięzdolniutrzymaćrówno-
wagęprzeciwtemupotentatowi,któregosiławzbudzaichniepokój”.Powyż-
szesłowaopisują,mówiącwspółcześnie,uzgodnieniacodorównowagisił.Dla
VattelaEuropadostarczałaklasycznegoprzykładusystemurównowagisił,po-
nieważjestrodzajemrepublikipołączonejwięzamiwspólnegointeresu,zktóre-
gowyrósł„słynnyplanpolitycznejrównowagilubrównowagisił,przezktóry
rozumiesiętakiukładrzeczy,żebyżadenpotentatniebyłwstanieabsolutnie
dominowaćiustanawiaćprawainnym”.Sprawa,którakłopotałaVattelaima
związekzbezpieczeństwemzbiorowym,tosprawaneutralności,adokładniej
to,czyneutralnepaństwamogąuczestniczyćwwojniesprawiedliwej.Według
Vattelatodecyzjakażdegonarodu,czychcewspieraćdobrąsprawę.Jeślisłusz-
nośćtejsprawyjestoczywista,naródmożepomóc,podwarunkiem,żepomoc
będziezkorzyściądlaniego.Jeślijestwątpliwa,Vattelzalecawstrzymaniesię.
Zdotychczasowegoprzeglądumożnawyłonićdwawzorcewprocesie
międzynarodowejorganizacjizmierzającejdozapewnieniamiędzypaństwo-
wegobezpieczeństwa.Jedenmacharakterprawnyidotyczytworzeniazasad
wojendopuszczalnychiniedopuszczalnych,podczasgdydrugimacharak-
terpolitycznyidotyczyformorganizacjipolitycznejprzyjmowanychwcelu
osiągnięciabezpieczeństwa.Jedennurtprzenikadrugi,aleudziałnurtu
prawnegozmieniasięwkorelacjizrozwojemprawamiędzynarodowego,
jakoinstytucjispołeczeństwamiędzynarodowego.
Codopolitycznychprojektówdotyczącychbezpieczeństwa,jakopre-
kursorówbardziejwspółczesnychprojektówpowinniśmywspomnieć„The
GrandDesign”księciadeSully,któryprzypominapodpewnymiwzględami
amfktioniestarożytnejGrecji.ByłtoprojektdlafederacjiEuropy,celembyła
eliminacjawojnyipokojowerozstrzyganiesporów.Miałabyćustanowiona
RadaOgólna,dowodzącawłasnymisiłamizapewnionymiprzezwszystkie
państwaproporcjonalniedoichmożliwości.Radataegzekwowałabynastęp-
nieswedecyzjewodniesieniudonieposłusznychczłonkówichroniłaswych
członkówprzedzewnętrznąagresją.Nadzorowałabyrównieżpaństwawe-
wnętrznie.InnyprojektwyszedłodojcadeSaint-PierrepodczasPokoju
wUtrechcie(1713),którytodokumentbyłjednymztraktatówkończących
wojnyreligijnewEuropieidałpoczątekwspółczesnemusystemowiprawa
międzynarodowego,opartemunasuwerennościpaństw.Przewidywałunię
państweuropejskichzcentralnymorganem,Senatem,którymiałbymandat
doegzekwowaniaswychdecyzjiiutrzymaniaterytorialnegoipolitycznego
statusquo.Członkowieuniiniemogliprowadzićwojenzinnymiczłonkami,
alejedynieztymi,którychRadauznałazawrogów„społeczeństwaeuro-
pejskiego”,podczasgdyskargiwobecinnychczłonkówmiałybyćprzeka-
zywaneradziedopokojowychrozstrzygnięć.Jakiekolwiekpaństwo,które
31