Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
WyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwawAfryce
nych,chociażnieprzybrałyonenigdywysokiejintensywności.Napięciaetnicz-
neinatlerasowymstałymelementemkształtowaniawewnętrznejsytuacjiobu
państw,apróbyuregulowańkompromisowychprzynosiłypołowicznesukcesy30.
ZkoleiwpołożonejwzachodniejczęściAfrykiMauretaniioskarżeniaodyskry-
minacyjnepraktyki(włącznieztolerowaniemniewolnictwaihandluludźmi)
kierowanepodadresemzarabizowanejwiększościdominującejpolitycznienad
ludaminegroidalnymizamieszkującymipołudniowekrańcepaństwa31.Wszystkie
wymienionekrajełączypołożenienastykuAfrykinczarnej”inbiałej”.Wszystkie
onewzwiązkuzezróżnicowaniemludnościpodwzględemrasowym,etnicz-
nymikulturowymstałysięarenąwewnętrznychantagonizmów,konfliktówiwo-
jen,wniektórychprzypadkachbardzointensywnychidestabilizującychsytuację
wbezpośrednimotoczeniumiędzynarodowym.
Obszaremstykuspołecznościoodmiennychtypachrasowychstałasiętak-
żeAfrykaPołudniowa.Wtymprzypadkutoeuropejskakolonizacjadoprowadzi-
ładoosadnictwaprzybyszówzEuropy.WtejczęściAfrykiprzybrałoonotrwa-
łycharakter,apołudniowekrańcekontynentustałysięarenąpowstanianowego
narodu-Afrykanerów-ukształtowanegogłównienabazieholenderskichosad-
ników,napływającychtamodpołowyXVIIwieku.Europejskakolonizacjaziem
dzisiejszejRepublikiPołudniowejAfrykiodbywałasięwwarunkachrywalizacji
oziemięzludamiBantu,odpółnocykolonizującymiteterytoria.Zapoczątkowało
totrwałykonfliktrasowy,którydoprowadziłdopowstaniawAfrycePołudniowej
systemupolitycznegoopartegonarasistowskichzałożeniachiwprowadzającego
prawnieusankcjonowanypodziałrasowywwieloetnicznymiwielorasowymspo-
łeczeństwie32.Tentzw.apartheid,opartynaanachronicznychzałożeniachsepara-
cjiras,przetrwałdokońcalat80.XXwieku,stanowiącjedenzgłównychczynni-
kówwarunkującychkształtregionalnegosystemumiędzynarodowegowAfryce,
azwłaszczawpołudniowejczęścikontynentu,gdyżdążeniedojegowyelimino-
waniastałosięzasadniczymcelempolitycznymregionalnejwspólnotypaństw
powstałychwAfrycewwynikuprocesudekolonizacji.Oznaczałotoizolację
RPA,trwającądopełnegoupodmiotowienialudnościkolorowejw1994r.
30GeorgeKlayKieh,Jr.,nCivilconflictsinAfrica:Patternsandtrends”,w:GeorgeKlayKieh,Jr.,
IdaRousseauMukenge(red.),ZonesofConflictinAfrica:TheoriesandCases,Praeger,Westport2002,
s.37-38.
31Por.:GarbaDiallo,Mauritania:TheOtherApartheid?,NordicAfricanInstitute,Uppsala1993
(CurrentAfricanIssues,nr16).
32Szerzejzob.m.in.:JanBalicki,Apartheid:studiumprawno-politycznerasizmuwAfrycePołu-
dniowej,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa1967;idem,HistoriaBurów:genezapaństwa
apartheidu,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław1980;LindsayMichieEades,TheEndof
ApartheidinSouthAfrica,GreenwoodPress,Westport1999,s.3-52;DanielGrinberg,Genezaapart-
heidu,ZakładNarodowyimieniaOssolińskich-Wydawnictwo,Wrocław1980;P.EricLouw,TheRise,
Fall,andLegacyofApartheid,Praeger,Westport2004,s.1-83;MarekJ.Malinowski,RepublikaPołu-
dniowejAfryki:przemianywewnętrzneiichmiędzynarodoweuwarunkowania,PaństwoweWydawnic-
twoNaukowe,Warszawa1988;RobertM.Price,TheApartheidStateinCrisis:PoliticalTransformation
inSouthAfrica,1975-1990,OxfordUniversityPress,NewYork1991.