Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
WyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwawAfryce
goumożliwiłynaprzełomielat80.i90.XXwiekuostateczneuregulowaniekry-
zysunamibijskiegoorazdemokratyzacjęsystemupolitycznegoRPA36.Obate
wydarzeniawzwiązkuztymtraktowaneprzezregionalnąwspólnotępaństw
afrykańskichjakosymbolicznezakończenieepokiwalkopodmiotowośćinie-
podległośćludówAfryki,auzyskanieniepodległościprzezNamibięjestuzna-
wanetakżezasymbolicznezakończenieprocesudekolonizacjiwskaliglobalnej.
ZakończeniewalkopodmiotowośćludówtubylczychwAfryceprzyniosło
rozstrzygnięciekonfliktówpowstałychnabaziesprzecznościkolonialnychirasi-
stowskich,nierozwiązałojednakcałkowicieproblemuwspółżyciaodmiennych
gruprasowychwramachposzczególnychpaństw.Pomimozagwarantowania
równychprawpolitycznychwszystkimmieszkańcomtychkrajów,wczęściznich
wystąpiłynapięcianatlestatusuiprawmniejszości.Krajem,wktórymtegoro-
dzajusprzecznościprzybrałynajbardziejkonfrontacyjnywyraz,jestZimbabwe.
Kryzyspolityczny,społecznyigospodarczy,jakidotknąłkrajwwynikuautory-
taryzmuwładzinieefektywnychmetodzarządzaniagospodarkąwpierwszejde-
kadzieXXIwieku,doprowadziłdodziałańwładzpolegającychnapróbachska-
nalizowanianiezadowoleniaspołecznegoprzezpodsycanienastrojówniechęci
iwrogościwobecbiałychfarmerów,zktórychwieluzachowałoswojąpozycję
iwłasnośćziemskąpodekolonizacjiw1980r.Iniezależnieodfaktu,bialifar-
merzywistociezawdzięczaliswojąpozycjęwładzomkolonialnym,asystem
gospodarkirolnejwZimbabwewymagałreform,tegotypupraktykinosiływy-
raźneznamionanaruszeńprawczłowieka,adziałaniawładzspotkałysięzpo-
wszechnąkrytyką,copociągnęłozasobąpodjęcieprzezszeregpaństwiorga-
nizacjimiędzynarodowychkrokówzmierzającychdoizolowaniaichnaforum
międzynarodowym37.PrzykładZimbabwejestspecyficznynatledoświadczeń
innychpaństwafrykańskich,niemniejwartopamiętać,dużeliczebniemniej-
szościpochodzeniaeuropejskiegozamieszkująNamibięiRPA.Wobutychpań-
stwachwystępująróżnicewpoziomieżyciaposzczególnychgrupetniczno-raso-
wych(naniekorzyśćAfrykanów),atrwającawielelatdominacjabiałychoparta
byłanazałożeniachrasistowskich.Wsytuacjachkryzysowychtegotypuprze-
słankimogąprowadzićdowzrostuwzajemnychresentymentów,anierówności
wsferzepozycji,rólspołecznychorazwwymiarzematerialnymstaćsięmogą
przyczynąnapięćiczynnikiemdestabilizacjispołecznej.WRPA,pomimopro-
wadzeniaoficjalnieprzezwładzepolitykibudowywielorasowegontęczowego”
36Por.HenningMelber,ChristopherSaunders,TransitioninSouthernAfrica:ComparativeAspects-
TwoLectures,NordicAfricanInstitute,Uppsala2001.
37Szerzejzob.:JoostFontein,nAnticipatingthetsunami:Rumours,planningandthearbitrarystatein
Zimbabwe”,Africa2009,t.79,nr3,s.369-398;CraigJ.Richardson,nThelossofpropertyrightsandthe
collapseofZimbabwe”,TheCatoJournal2005,t.25,nr3,s.541-565;MarcinWojciechSolarz,Walka
owładzęwZimbabwewlatach2000-2002.Przyczynekdoanatomiikryzysupolitycznego,Fundacja
StudiówMiędzynarodowych,Warszawa2006.